Giải Nobel kinh tế năm 2024, Daron Acemoglu mới đây ca ngợi những cải cách của Emmanuel Macron

GIẢI NOBEL KINH TẾ NĂM 2024, DARON ACEMOGLU MỚI ĐÂY CA NGỢI NHỮNG CẢI CÁCH CỦA EMMANUEL MACRON

Ủng hộ cải cách hưu trí đã được thông qua năm 2023, nhà kinh tế học vẫn nêu lên một số phê phán với vị nguyên thủ quốc gia Pháp.

Tác giả: Maxime Birken

picture alliance / dpa/picture alliance via Getty I

Đã được huy chương John Bates Clark năm 2005, nay Daron Acemoglu đạt giải thưởng Nobel kinh tế vào ngày thứ hai 14 tháng 10 năm 2024.

KINH TẾ - Một chứng nhận khen thưởng. Người đạt giải Nobel kinh tế năm nay, cùng với de Simon Johnson và James A. Robinson, nhà kinh tế học người Mỹ gốc Thổ Nhĩ Kỳ là Daron Acemoglu gần đây đã được nói đến nhiều vì ông đã có một nhận định tương đối tích cực về các cải cách kinh tế do Emmanuel Macron đề ra từ năm 2017.

Đọc thêm: Le prix Nobel d’économie remis au trio Daron Acemoglu, Simon Johnson et James A. Robinson - Giải Nobel kinh tế được trao cho bộ ba Daron Acemoglu, Simon Johnson và James A. Robinson

James A. Robinson (1960-)

Simon Johnson (1963-)

Hôm thứ hai này [14/10], ở Stockholm, Daron Acemoglu đã được khen thưởng cùng với các đồng nghiệp của ông về công trình “Hiểu biết những khác biệt của thịnh vượng giữa các quốc gia”. Trước khi nhận được giải thưởng nổi tiếng vào ngày thứ hai 14 tháng 10, vị giáo sư kinh tế học của Học viện Công nghê Massachusetts (MIT) đã chú tâm nghiên cứu trường hợp nước Pháp, theo một cuộc phỏng vấn trên tạp chí L’Express vào tháng bảy vừa qua.

Là chuyên gia về vai trò các thiết chế trong sự phát triển kinh tế và chính trị của các nước, ông cho rằng những cải cách kinh tế được thực hiện từ khi Emmanuel Macron lên nắm quyền “đã đem lại kết quả, nhìn một cách tổng thể”.

Cải cách chế độ hưu trí? “Không được nhìn nhận đúng giá trị”

Đặc biệt, Daron Acemoglu chỉ ra rằng tỷ lệ thất nghiệp của giới trẻ “chưa bao giờ thấp như thế” từ “khoảng hai mươi năm nay”, mặc dù tỷ lệ này “vẫn còn cao hơn mức trung bình của châu Âu”. Nhà kinh tế học cũng ghi nhận rằng “nhiều việc làm hơn được tạo ra” và những “dấu hiệu phục hồi kinh tế” là rõ ràng. Sau khủng hoảng tài chính năm 2008 và bất chấp đại dịch Covid-19 gần đây, thì dưới mắt ông, kinh tế nước Pháp “ngày nay tốt hơn rất nhiều so với cách đây mười năm”.

Một mặt, ông thừa nhận rằng tổng thống nước Pháp đã không đủ khả năng giải quyết “một số vấn đề cơ bản” như năng suất tăng trưởng thấp và ít tạo thêm việc làm có trình độ chuyên môn cao, mặt khác, nhà kinh tế học nêu ra một cách nhìn nghiêm khắc về người Pháp. Về điều này, vị giáo sư nêu ví dụ về cải cách chế độ hưu trí, mà Emmanuel Macron “đã đúng khi làm việc này”, mặc dù cải cách “không được người Pháp thừa nhận đúng giá trị của nó”.

Tuy nhiên, Daron Acemoglu thừa nhận rằng cải cách này đã bị “áp đặt một cách thiếu trật tự”.

Ông thêm rằng cá tính của chủ nhân điện Élysée và “cách mà hoàn cảnh chính trị của Pháp đã được tạo ra trong những năm gần đây, đáng chú ý là vào thời điểm phong trào Áo vàng” đã không hỗ trợ nhiều. Mặt khác, ông thừa nhận rằng trong “giai đoạn hỗn loạn”, phong cách lãnh đạo của tổng thống nước Pháp “đã không hiệu quả”.

Tìm được quân bình cho nhập cư

Về những khó khăn của nước Pháp, ông nhận xét rằng sự trỗi dậy của phe cực hữu đóng một vai trò quan trọng đối với sự giảm giá trị của những cải cách của hành pháp. Đặc biệt là Đảng Tập hợp dân tộc [RN - Rassemblement national] khuấy động những chủ đề như “bảo vệ người lao động và bảo vệ nhân dân chống lại những người chủ trương toàn cầu hoá”, vào thời điểm “tiền lương bị trì trệ và có lẽ cũng do nhập cư mà dân chúng cho là không kiểm soát được”.

“Những chính trị gia chống dân chủ từ nay nói tiếng nói của dân chủ” sau nhiều năm dùng các “chính sách kỹ trị cao độ”. Hậu quả là gì? “Cuối cùng dân chúng quay lưng lại với dân chủ và đặc biệt hơn nữa là quay lưng với những ứng viên của chính phe trung”, ông khẳng định như vậy.

Trong những giải pháp ông đề ra nhằm giúp cho nước Pháp tiến lên, ông kể ra nhu cầu tăng lương một cách “thoả đáng” và “được chia sẻ giữa những nhóm dân cư khác nhau và những nhóm có năng lực khác nhau”. Ta sẽ dùng một cách có cân nhắc trí tuệ nhân tạo trong công việc, phục vụ cho việc ra quyết định của người lao động hơn là một dạng tự động hoá công việc. Nhân tiện, Daron Acemoglu hoan nghênh công trình của Pháp và của Liên minh châu Âu về những quy định cho việc sử dụng trí tuệ nhân tạo.

Người dịch: Thái Thị Ngọc Dư

Nguồn: Prix Nobel d’économie 2024, Daron Acemoglu vantait les réformes d’Emmanuel Macron il y a peu, Huffington Post, 14/10/2024