HỒ SƠ PANDORA CHO THẤY RANH GIỚI GIỮA TRÁNH THUẾ VÀ TRỐN THUẾ ĐÃ TRỞ NÊN MẬP MỜ ĐẾN MỨC CHÚNG TA CẦN PHẢI HÀNH ĐỘNG CHỐNG LẠI CẢ HAI
Tác giả: Alex Simpson
Ảnh: Aekawit
Rammaket/Shutterstock
Sự khác biệt giữa tránh thuế và trốn thuế là gì?
Sự khác biệt này đã từng là quan trọng. Việc trốn thuế là bất hợp pháp. Trốn thuế có nghĩa là không đóng thuế đã đến hạn. Tránh thuế có nghĩa là sắp xếp công việc của bạn để không phải chịu thuế.
Ông trùm truyền thông Úc Kerry Packer đã sử dụng sự phân biệt này như một biện pháp bảo vệ hoàn toàn khi ông nói với một ủy ban quốc hội vào năm 1991 rằng ông đã
không trốn thuế dưới bất kỳ hình thức nào. Tất nhiên, tôi đang giảm thiểu thuế của mình. Bất cứ ai ở đất nước này không giảm thiểu thuế đều cần được coi lại thần kinh của họ.
Hồ sơ Pandora - vụ rò rỉ hồ sơ lớn nhất từ trước đến nay cho thấy cách người giàu và có quyền lực sử dụng hệ thống tài chính để tối đa hóa sự giàu có của họ - cho ta thấy rằng sự phân biệt giữa trốn thuế và tránh thuế đã không còn ý nghĩa.
Việc xả kho gần 12 triệu tài liệu cho thấy 35 nhà lãnh đạo đương nhiệm hoặc cựu lãnh đạo và 300 quan chức cấp cao ở hơn 90 quốc gia đã sử dụng các công ty và tài khoản nước ngoài để bảo vệ tài sản của họ.
Chỉ trong một số trường hợp, các hoạt động của họ mới có thể bị tuyên bố dứt khoát là bất hợp pháp.
Thiên đường thuế là hợp pháp
Đây là cách các thiên đường thuế được sử dụng. Các quỹ tín thác và công ty được thành lập ở những nơi có thuế suất thấp và có luật bảo mật như Bahamas, Quần đảo Cayman, Hồng Kông, Singapore, Thụy Sĩ, Tiểu bang Delaware của Hoa Kỳ và Cộng hòa Ireland.
Ví dụ, nếu một người nổi tiếng và giàu có hoặc một chính trị gia muốn mua một chiếc du thuyền mới hoặc một biệt thự sang trọng nhưng không muốn đóng thuế hoặc lệ phí trước bạ hoặc đưa tài sản của họ ra cho người ta kiểm tra kỹ lưỡng, họ có thể nhờ luật sư hoặc kế toán viên làm điều đó thông qua một quỹ tín thác.
Đối với một nơi nào đó từ 2.000 đến 20.000 đô la Mỹ để thiết lập quỹ tín thác, tên của chủ sở hữu thực sự hoặc người thụ hưởng có thể được ẩn danh.
Việc một người nổi tiếng hoặc một chính trị gia chuyển tiền của họ không phải là bất hợp pháp (miễn là họ khởi đầu chuyển bằng tiền của họ). Các tài sản trong quỹ tín thác phải tuân theo luật thuế địa phương (đôi khi không có thuế) và luật bảo mật địa phương (đôi khi hoàn toàn bí mật).
Hợp pháp, nhưng bị tội phạm sử dụng
Những phương tiện hợp pháp về việc sử dụng mạng lưới phức tạp của các thực thể bí mật để chuyển tiền lòng vòng cũng giống như những phương tiện được tội phạm sử dụng.
Cùng với những người như siêu sao cricket (bóng gậy) của Ấn Độ Sachin Tendulkar, ca sĩ nhạc pop Colombia Shakira và Elton John trong Hồ sơ Panama là trùm tội phạm người Ý Raffaele Amato, đang chịu án tù 20 năm vì buôn bán vũ khí và ma túy, và nhà buôn nghệ thuật người Anh đã qua đời Douglas Latchford, bị tình nghi buôn lậu từ các kho báu bị cướp và rửa tiền.
Ca sĩ Colombia Shakira là một trong những người nổi tiếng có tên trong Hồ
sơ Pandora vì sử dụng các công ty nước ngoài. Những người khác là Elton John,
Ringo Starr, Julio Iglesias và Claudia Schiffer. Ảnh: Gregory Payan/ AP
Còn lâu mới biết rõ những thỏa thuận này phải là hợp pháp
Câu hỏi lớn được Hồ sơ Pandora đặt ra là tại sao bất kỳ hành vi che giấu tài sản tư nhân nào từ các cơ quan thuế đều phải hợp pháp.
Quỹ Tiền tệ Quốc tế ước tính vào năm 2019 rằng thiên đường thuế đã tước đoạt từ 500 tỷ USD đến 600 tỷ USD mỗi năm của các chính phủ trên toàn cầu.
So sánh để hình dung rõ hơn, ước tính chi phí tiêm chủng COVID-19 trên thế giới là 50-70 tỷ USD.
 |
| Giám đốc OECD Mathias Cormann đã môi giới một thỏa thuận về mức thuế doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu. Ảnh: OECD (CC BY-NC 3.0 IGO) |
Một số nội dung được phát hiện trong Hồ sơ Pandora là bất hợp pháp (“trốn thuế”) nhưng phần nhiều có thể là không bất hợp pháp (“tránh thuế”, được trợ giúp bởi sự ẩn danh).
Hậu quả là như nhau. Những đồng đô la đáng lẽ phải nộp thuế thì sẽ được khấu trừ và sử dụng vì lợi ích của những người không muốn thừa nhận sở hữu chúng.
Cuối tuần qua, Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), hiện do Mathias Cormann người Úc đứng đầu, đã làm môi giới cho một thỏa thuận, theo đó 136 quốc gia đồng ý tính thuế suất cho các tập đoàn đa quốc gia tối thiểu là 15%, khiến cho việc tìm kiếm các thiên đường thuế trở nên khó khăn hơn.
Ireland, trước đây được sử dụng làm thiên đường thuế, đã ghi danh.
 |
| Alex Simpson |
Các quốc gia liên quan đã làm điều này bởi vì, ngay cả khi hợp pháp, việc sử dụng các thiên đường thuế cũng tiêu tốn hàng tỷ đồng.
Chúng ta sẽ sớm phải xem xét xóa bỏ sự khác biệt giữa trốn thuế và tránh thuế trong luật mà một thời gian trước đây đã không còn trong thực tế.
Vài nét về tác giả
Alex Simpson là Giảng viên cao cấp về Tội phạm học, Đại học Macquarie. Ông đã nhận được tài trợ từ Hội đồng Nghiên cứu Kinh tế và Xã hội (Economic and Social Research Council), Vương quốc Anh. Ông chuyên nghiên cứu về tội phạm học, những tác hại do tội phạm, sự gạt ra ngoài lề xã hội về mặt văn hóa, và xã hội học về kinh tế chính trị. Ông nhận bằng Tiến sĩ Xã hội học tại Đại học York.
Người dịch: Lê Thị Hạnh
Nguồn: “Hồ sơ Pandora cho thấy ranh giới giữa tránh thuế và trốn thuế đã trở nên mập mờ đến mức chúng ta cần phải hành động chống lại cả hai”, The Conversation, 10.10.2021.
----
Bài có liên quan:
