GIẢI VÔ ĐỊCH BÓNG ĐÁ NỮ THẾ GIỚI: CÔNG BẰNG GIỚI TRONG THỂ THAO VẪN CÒN LÀ MỘT VẤN ĐỀ MẶC DÙ ĐÃ CÓ NHỮNG TIẾN BỘ QUAN TRỌNG
Tác giả: Treisha Hylton
Assistant Professor, Khoa Công tác Xã hội, Đại học Wilfrid Laurier (Canada)
 |
| Nữ vận động viên người Pháp Estelle Cascarino, bên phải, đập vào quả bóng chống lại nữ vận động viên người Úc Mary Fowler trong trận đấu bóng đá giao hữu ở Melbourne ngày 14 tháng 7 năm 2023, trước khi diễn ra giải vô địch bóng đá nữ thế giới. (AP Photo/Hamish Blair) |
Giải vô địch bóng đá nữ thế giới của FIFA (Liên đoàn bóng đá thế giới -Fédération internationale de Football Association) vừa mới bắt đầu tại Úc và Tân Tây Lan. Với tính chất là một sự kiện thể thao lớn nhất thế giới của giới nữ, nó tạo cơ hội cho các nữ cầu thủ đại diện nước họ và thi đấu ở cấp cao nhất trên đấu trường thế giới.
Cùng với một cuộc tranh đua mạnh hơn là những sự đầu tư lớn hơn, và những dự đoán sự gia tăng số người xem qua các kênh truyền hình và số người tham dự tại các sân vận động. Giải vô địch bóng đá nữ thế giới năm 2023 hứa hẹn sẽ tốt đẹp hơn bao giờ hết.
Nước Úc đã bán hết vé cho trận đấu đầu tiên (83.500 chỗ) và hơn một triệu vé đã được bán ra trong tuần trước trận đấu. Với những phương án nghe nhìn nhiều hơn bao giờ hết, có nhiều cách để xem các trận đấu.
Có ít nhất bảy đội có cơ may đăng quan chức vô địch. Những đội mới tham gia sẽ cố gắng gây khó khăn cho đội Mỹ hùng mạnh, đội Mỹ sẽ bảo vệ danh hiệu của mình và sẽ cố gắng đoạt chức vô địch FIFA liên tục lần thứ ba.
Trong một trận đấu giao hữu trước giải vô địch, đội Zambia đã thắng đội Đức vốn là một trong những đội được yêu thích nhất. Chiến thắng bất ngờ này cho thấy rằng năm nay những đội ngoài tầm ngắm có thể gây ra những điều bất ngờ.
Vì tình yêu cuộc chơi
Tôi cổ vũ cho Jamaica, Canada, Zambia và Maroc. Với tư cách là một cựu tiền vệ bóng đá và là người hâm mộ, đồng thời là một giảng viên đại học da đen theo nữ quyền tranh đấu cho bình đẳng giới trong thể thao, tôi thấy có vô vàn điều nên yêu thích trong bóng đá. Được biết đến với cái tên “soccer” ở Bắc Mỹ, đó là môn thể thao đẹp nhất. Nó đơn giản và huyền diệu, và có lẽ là một trong những môn thể thao gây nhiều xúc động nhất.
 |
| Brandi Chastain nổi tiếng sau khi đá quả phạt đền vào khung thành đưa đội của mình giành chiến thắng trước Trung Quốc trong Giải Vô địch bóng đá nữ thế giới tại Rose Bowl Pasadena, California, ngày 10 tháng 7 năm 1999. (AP Photo/The San Francisco Examiner, Lacy Atkins). |
Mặc dù 24 năm đã trôi qua, tôi vẫn nhớ rất rõ lễ tôn vinh không thể nào quên đối với nữ cầu thủ Mỹ Brandi Chastain sau chiến thắng của đội Mỹ tại Giải vô địch bóng đá nữ thế giới, nhờ quả đá phạt đền của cô.
Giây phút này vẫn luôn là một khoảnh khắc có ý nghĩa, cho cả bóng đá nữ lẫn các môn thể thao nữ khác. Từ đó, bóng đá đã tiến nhanh như chớp, phát triển một cách cực kỳ nhanh chóng, với sự phát triển của nhiều liên đoàn bóng đá nữ chuyên nghiệp ở châu Âu và Bắc Mỹ.
Có nhiều đầu tư hơn bao giờ hết được cấp cho Giải vô địch bóng đá nữ 2023. Tập đoàn tài chính VISA đã trở thành tác nhân hùn vốn chính thức đầu tiên và FIFA đã cam kết sẽ cấp ít nhất 30.000 đô la Mỹ cho mỗi nữ cầu thủ.
Các đội đại diện cho Zambia, Haïti và Maroc – mà quá trình đi đến Giải vô địch bóng đá nữ thế giới vừa xuất sắc vừa gây cảm hứng – chứng minh rất rõ sự tăng trưởng của môn thể thao này trên trường quốc tế.
 |
| Nữ cầu thủ người Mỹ Megan Rapinoe đại diện cho đội bóng đá nữ quốc gia của Mỹ đang phát biểu với các phóng viên tại Carson, California, ngày 27/6/2023. (AP Photo/Ashley Landis) |
Năm nay là một năm lịch sử có chín huấn luyện viên nữ dẫn đầu các đội thi đấu tại Giải vô địch bóng đá nữ thế giới. Cũng có một ý chí mạnh hơn để kể về những câu chuyện gây cảm hứng của các nữ vận động viên cũng như quá trình của họ.
Megan Rapinoe đặc biệt xứng đáng với những lời khen ngợi, vì cô là một trong những nữ cầu thủ bóng đá có ảnh hưởng lớn nhất trong thời đại của cô. Cô sẽ nghỉ hưu trong năm nay. Cô đã lát đường cho những cô gái trẻ và những phụ nữ để họ không chỉ là những anh hùng trên sân cỏ, mà cả trong xã hội nói chung, bằng sự biện hộ cho những thay đổi trong thể thao và ở những nơi khác.
Ta không thể chỉ hài lòng với việc “chơi bất chấp tất cả”
Trong thể thao có một ngạn ngữ nói rằng “chơi bất chấp tất cả” (“play through it”). Nó có nghĩa là dù gặp bất kỳ trở ngại nào, phải kiên trì và tiếp tục tiến về phía trước để đạt được mục tiêu của mình.
Những nữ cầu thủ có mặt ở Giải vô địch năm nay đã phải vượt qua nhiều vấn đề. Nhiều trở ngại tồn tại dai dẳng, trong đó có việc thiếu nguồn tài chính cho huấn luyện và công bằng về lương.
Mặc dù việc chơi bóng cho đất nước mình là một niềm tự hào, các nữ cầu thủ cần được hỗ trợ tài chính tốt hơn. Ít nhất nó phải tương đương với sự hỗ trợ các nam cầu thủ đồng cấp.
 |
Nữ cầu thủ người Úc Sam Kerr, bên trái, nhảy theo quả bóng cùng lúc với nữ cầu thủ người Jamaica Khadija Shaw, ở giữa, trong một trận đấu của Giải vô địch bóng đá nữ thế giới tại sân vận động des Alpes ở Grenoble, Pháp, ngày 18/7/2019. (AP Photo/Laurent Cipriani) |
Vào tháng sáu, đội Jamaica đã công bố một bức thư ngỏ nhấn mạnh tình trạng thiếu sự hỗ trợ từ cấp trên của Giải vô địch bóng đá thế giới. Các nữ cầu thủ đã phải luyện tập và thi đấu trong những điều kiện nghèo nàn, phải di chuyển một cách lộn xộn, và không được bù đắp như đã hứa hẹn trong hợp đồng của họ.
Gần đây đội Nam Phi đã từ chối ra sân cỏ, biểu lộ sự bất lực của liên đoàn bóng đá của họ trong việc cung cấp các nguồn lực cần thiết cho việc huấn luyện và công bằng về lương bổng tại Giải vô địch bóng đá thế giới. Các đội nữ cầu thủ Canada, Anh Quốc và Tây Ban Nha cũng đã bày tỏ mối quan tâm của họ về công bằng lương bổng và những chênh lệch về hỗ trợ.
Bạo lực giới trong thể thao
Còn có những điều kiện tồi tệ khác mà lẽ ra không bao giờ nữ giới phải chịu đựng. Quấy rối tình dục là một trong những hình thức bạo lực đối với phụ nữ phổ biến nhất và nó tiếp tục là một vấn đề thường trực và quá rõ ràng trong thể thao nữ.
Giải vô địch bóng đá nữ thế giới cũng không khác và FIFA còn phải làm nhiều việc để chứng minh là họ dành ưu tiên cho sự an toàn và an sinh của các vận động viên nữ.
Ví dụ, những cáo buộc về hành vi quấy rối tình dục đã được nêu lên chống lại huấn luyện viên người Zambia. Những cáo buộc này đã bị ém nhẹm vì đội nữ vận động viên Zambia đang thắng và đạt được những kết quả xuất sắc. Những cáo buộc tấn công tình dục cũng đã được đội Haïti nêu lên.
Tôi sẽ xem Giải vô địch bóng đá thế giới với tình yêu thể thao trong mắt, nhưng cũng với một cái nhìn phê phán về tính công bằng và công lý đối với các nữ cầu thủ. Chìa khóa của sự thành công của Giải vô địch bóng đá nữ thế giới của FIFA nằm ở việc giải quyết các vấn đề có tính hệ thống liên quan đến sự phân biệt giới tính. Thể thao nữ sẽ không thể thể hiện trọn vẹn tiềm lực của mình chừng nào phụ nữ và các cô gái trẻ còn bị đe dọa bởi bạo lực tình dục.
Nhìn về tương lai
Làm thế nào để chúng ta có thể bảo đảm một Giải vô địch bóng đá nữ thế giới tốt hơn cho năm 2027? Nó phải đưa ra ánh sáng những tiến bộ của bóng đá nữ bên ngoài sân cỏ, nơi đó phụ nữ và các cô gái trẻ được an toàn, không bị bạo lực về lời nói, xúc cảm và tình dục.
Các nữ cầu thủ cần thấy đất nước họ đầu tư cho họ và cho thể hệ mai sau. Rất nhiều điều tùy thuộc vào những gì đang được thực hiện bây giờ. Trong khi chúng ta ủng hộ và cổ vũ cho các nữ cầu thủ của Giải vô địch bóng đá thế giới, đồng thời chúng ta phải biện hộ cho sự công bằng và bảo vệ họ, và theo đuổi những cải cách trong thể thao nữ.
Bản gốc của bài báo được công bố bằng tiếng Anh
Người dịch: Thái Thị Ngọc Dư
Nguồn: “Coupe du monde féminine: l’équité des genres dans le sport demeure un probleme malgré des avancées majeures”, The Conversation, 21.7.2023.
