HẠT HIGGS VÀ
MÔ HÌNH CHUẨN
Cuộc phiêu lưu kỳ thú của Khoa học
Nhóm chủ biên:
CAO CHI – CHU HẢO – PIERRE DARRIULAT
NGUYỄN XUÂN XANH – PHẠM XUÂN YÊM
Trong tháng qua tôi đã trải qua một trong những giai đoạn
kích động nhất, căng thẳng nhất của đời tôi, nhưng cũng lại là thành công nhất.
Tôi không thể nghĩ gì đến việc viết thư được nữa.
Albert
Einstein tâm sự với Arnold Sommerfeld sau khi hoàn tất Thuyết
tương đối rộng
Dưới ánh sáng của nhận thức đã đạt được thì cái đã may mắn
thu hoạch được hiện ra gần như tất nhiên, và mỗi sinh viên thông minh đều hiểu
nó không khó nhọc lắm. Nhưng sự tìm kiếm đầy linh cảm, kéo dài nhiều năm trong
bóng tối với nhớ nhung căng thẳng của nó, luân phiên giữa sự tin chắc và nỗi
tuyệt vọng, rồi với sự bứt phá cuối cùng đạt đến chân lý, những điều đó chỉ có
ai đã tự trải nghiệm mới biết được.
Albert
Einstein cảm nhận sau khi đã hoàn tất Thuyết tương đối rộng
Lời nói đầu. Nhân bài trả
lời phỏng vấn đầy cảm xúc và lôi cuốn của GS Ngô Bảo Châu ngày 4 tháng 9, năm
2020 cho báo LAO ĐỘNG:
“Đó có lẽ là một tình yêu quá lớn”
trong đó ông có nói về ý tưởng từ một bài báo khoa học giúp ông tìm được
phương pháp giải bài toán Bổ đề cơ bản Langlands:
Đúng lúc đó thì tôi đọc lại một bài báo nổi tiếng, lúc đầu thì thấy nó bình thường, nhưng đến một lúc, tôi chợt hiểu đấy chính là cái tôi tìm, chính là cái mô hình cho phép tôi có thể áp dụng cái ý tưởng tôi từng có. Và tôi nhớ khoảnh khắc đúng là niềm vui của sáng tạo khi tôi đang làm việc trong một Viện nghiên cứu ở Pháp. Phát hiện đó tuy rất đơn giản, nhưng nó làm sáng tỏ nhiều điều mà tôi chỉ hiểu một cách mù mờ trước đó. Phát kiến toán học đôi khi là thế, nó là một cái gì đó rất đơn giản nhưng nó như là mở mắt mình trong rất nhiều vấn đề khác bằng cách trổ ra một cửa sổ mới và xếp đặt lại một trật tự mới.