Kế hoạch Gaza của Donald Trump là một cuộc thanh trừng chủng tộc

KẾ HOẠCH GAZA CỦA DONALD TRUMP LÀ MỘT CUỘC THANH TRỪNG CHỦNG TỘC

Sylvie Kauffman^[*]

Bằng cách đề xuất việc Hoa Kỳ tiếp quản lâu dài Dải Gaza sau khi đã trục xuất người Palestine, tổng thống Mỹ đã chấp nhận quan điểm của nhóm cực hữu phân biệt chủng tộc và theo chủ nghĩa về tính ưu việt của Israel và báo hiệu cho một tội ác chiến tranh.

------------------------------------------------------------

Cách đây chưa đầy một tháng, khi tuyên thệ bảo vệ Hiến pháp Hoa Kỳ, Donald Trump đã hứa sẽ đánh giá thành công của mình “không chỉ bằng những trận chiến mà Mỹ (sẽ) thắng mà còn bằng những cuộc chiến mà Mỹ (sẽ) kết thúc—và có lẽ quan trọng hơn là bằng những cuộc chiến mà Mỹ (sẽ) không bao giờ tham gia”. Chúng ta nên nghĩ gì về cam kết này sau mong muốn, vào ngày 4 tháng 2, việc Mỹ sẽ tiếp quản lâu dài Dải Gaza sau khi đã trục xuất người Palestine, nhân danh một cuộc tái thiết biến thành một chiến dịch săn mồi bất động sản được thúc đẩy bởi tinh thần tìm kiếm lợi nhuận, mà người Palestine sẽ bị loại trừ?

Chúng ta phải công nhận có một điều bất biến trong chính sách của Donald Trump, đó là sự liên kết mù quáng với quan điểm của Israel. Việc chuyển đại sứ quán Hoa Kỳ từ Tel Aviv đến Jerusalem, được coi một cách đơn phương là thủ đô của nhà nước Do Thái, bao gồm cả phần phía đông bị chiếm đóng bằng vũ lực vào năm 1967, cùng với việc công nhận đơn phương chủ quyền của Israel đối với Cao nguyên Golan của Syria đã minh họa cho điều này trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông (2017-2021).

Các hình học của chủ nghĩa đế quốc thế kỉ XXI (2/2)

CÁC HÌNH HỌC CỦA CHỦ NGHĨA ĐẾ QUỐC VÀO THẾ KỶ XXI (2/2)

Étienne Balibar

Nếu chủ nghĩa đế quốc đương đại đang đẩy chúng ta đến thảm họa, liệu văn hóa có thể chuyển hướng quỹ đạo của nó không? Chẩn đoán này một lần nữa không mấy lạc quan, ba chủ nghĩa chính thống hiện tại (tôn giáo, thương mại, công nghệ) đang vô hiệu hóa diễn ngôn phản kích và những tác động chính trị của nó. Dù sao, đây cũng là một nỗ lực để suy nghĩ về các cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa đế quốc, cuộc cách mạng của thế kỷ 21. Tiếp tục và kết thúc Bài diễn thuyết trong buổi lễ tưởng niệm Edward Said năm 2024.

PTKT: Dưới đây là phần hai bản dịch bài phát biểu của Etienne Balibar tại Lễ Tưởng Niệm Edward Said do Đại Học Mỹ ở Le Caire tổ chức hằng năm. Có thể tham khảo phần đầu bài diễn thuyết này tại đây. 

-------------------------------------------------------------------

Edward Said (1935-2003)

Étienne Balibar (1942-)

Sau khi đề cập đến vấn đề chủ nghĩa đế quốc và chiến tranh, rồi đến vấn đề chủ nghĩa đế quốc và chủ nghĩa tư bản, tôi đi đến điểm thứ ba đã được thông báo: sự giao thoa giữa các vấn đề về văn hóa và chủ nghĩa đế quốc, mà tôi sẽ đề cập bằng cách cố gắng đánh giá tính thích đáng hiện tại của các phân tích của Edward Said.

Không cần phải tóm tắt chi tiết các phân tích này; chúng được biết đến nhiều và là một trong những nguồn tri thức chính của chúng ta. Nhưng tôi muốn chỉ ra lý do tại sao, theo quan điểm của tôi, vấn đề chủ nghĩa đế quốc không thể được đặt ra một cách toàn diện nếu không có loại “phê bình văn hóa” mà Said đã thực hành và truyền cảm hứng.

Tân Trúc (Hsinchu) Silicon và Cuộc công nghiệp hóa Đài Loan

TÂN TRÚC SILICON VÀ CUỘC CÔNG NGHIỆP HÓA ĐÀI LOAN
NHỮNG BÀI HỌC LỊCH SỬ

 Nguyễn Xuân Xanh

(Tháng 3&4, 2020. Toàn bài sẽ được đăng trong một quyển sách chuyên đề về Thung lũng Silicon từ góc nhìn văn hóa, Đài Loan và Hàn Quốc, Nxb Tổng hợp, TP HCM, 2024)

Học để phát triển (kinh tế) đòi hỏi một sự thay đổi từ quan điểm dựa vào các lý thuyết suy diễn thuần túy sang quan điểm dựa vào kinh nghiệm sống quy nạp trong thời hoàn cảnh thực. Nếu các nền kinh tế mới nổi muốn tiếp tục tăng trưởng, nếu các nước kém phát triển muốn tăng cường sản lượng, họ cần một tư duy “nổi loạn”, một tâm hồn “nổi loạn” và một cuộc cách mạng trong lý luận về phát triển kinh tế.

Alice H. Amsden, 2012

Trong đời sống nhân loại, kinh tế đi trước chính trị và văn hóa.

Park Chung Hee

Điều quan trọng nhất trong đời là có một mục đích, và sự kiên quyết để thực hiện nó.

Khẩu hiệu được ghi tại Cục phát triển công nghiệp ở Đài Bắc

Chúng tôi không bao giờ học bất cứ điều gì đến hai lần.

Khẩu hiệu của người Hàn Quốc

***

Dàn bài

1.   Mở đầu

2.   Chiếc bóng bán dẫn làm thay đổi thế giới

PHẦN 1

3.   Công viên khoa học Tân Trúc (HSIP) – Hình thành và tác động của nó

4.   HSIP và Viện nghiên cứu ITRI: Các định chế chiến lược cho hi-tech

5.   Chiến lược thâm nhập vào thế giới công nghệ cao

6.   Nhóm tư vấn độc lập STAG

7.   Chiến lược liên minh và quá trình bắt kịp

8.   Từ bắt chước đến sáng tạo

9.   Nguồn lực chất xám chảy ngược

10.   Tóm tắt

PHẦN 2

11.   Về cuộc cách mạng công nghiệp Đài Loan

12.   Đóng góp của Giáo dục Khoa học Công nghệ

13.   Tương đồng và khác biệt với Hàn Quốc

14.   Các giai đoạn công nghiệp hóa

15.   Lợi thế của Đài Loan về kinh nghiệm chế tạo (manufacturing)

16.   Bối cảnh chính trị Đài Loan

17.   Tương đồng và khác biệt với Hàn Quốc trong phong cách

18.   Đàn sếu bay

PHẦN 3

19.   Chính phủ kiến tạo phát triển như hệ hình mới

20.   Hai minh họa vai trò dẫn dắt của nhà nước

21.   Thuyết tân cổ điển vs Nhà nước kiến tạo phát triển

22.   Chính phủ mạnh và Chính phủ yếu

23.   Đường cong học tập

24.   Tinh thần kiến tạo phát triển

PHẦN 4

25.   Việt Nam

Tài liệu tham khảo

DOGE, X và tầng lớp quyền lực đầu sỏ thân hữu: trò chơi quyền lực của Elon Musk

DOGE, X VÀ TẦNG LỚP QUYỀN LỰC ĐẦU SỎ THÂN HỮU: TRÒ CHƠI QUYỀN LỰC CỦA ELON MUSK

Các tác giả:

Laurence Grondin-Robillard

Phó giáo sư, École des médias et doctorante en communication, 

Université du Québec à Montréal (UQAM)

Nadia Seraiocco

Phó giáo sư, École des médias, 

Université du Québec à Montréal (UQAM)

Elon Musk trò chuyện với tổng thống đắc cử Donald Trump trước khi phóng thử lần thứ sáu tên lửa Starship của SpaceX ngày 19 tháng 11-2024. (Brandon Bell/Pool via AP)

Mục đích thực sự của Elon Musk là gì? Với việc đề cử ông làm bộ trưởng Bộ Hiệu quả Chính phủ, khó mà tránh được ngay cả những kịch bản khó xảy ra nhất. Một tấm ảnh của tỷ phú này bên cạnh Nigel Farage, một nhân vật phái hữu của đảng Reform UK, trước một bức chân dung của Trump, nêu rõ rằng những sáng kiến phá hoại nền dân chủ chưa chấm dứt.

Dường như từ nay dự án này sẽ ghi dấu ở quy mô quốc tế.

Elon Musk là một doanh nhân lập dị, nổi tiếng với những chiến lược không đoán trước được, ông đã đầu tư rất nhiều tiền vào Twitter mà ông đã đổi tên thành “X”, để áp đặt như là giải pháp thay thế duy nhất có thể đứng vững được cho các phương tiện truyền thông đại chúng mà ông đánh giá là lỗi thời.

Trong lúc quyền lực thứ tư [quyền lực của báo chí, truyền thông - ND] bị hao mòn dần cùng với sự sút giảm niềm tin của công chúng đối với báo chí, Musk lợi dụng điều này để thổi phồng ảnh hưởng của mình. Những trụ cột khác của nền dân chủ (về lập pháp, tư pháp và hành pháp) có vẻ là những mục tiêu sắp tới mà tỷ phú không trọng truyền thống này muốn chinh phục và biến đổi.

Chúc mừng năm mới Ất Tỵ 2025!

 

Ba lý do để đừng trở thành một người theo phái Khắc kỷ (mà thay vào đó hãy thử trở thành một người theo Nietzsche)

BA LÝ DO ĐỂ ĐỪNG TRỞ THÀNH MỘT NGƯỜI THEO PHÁI KHẮC KỶ (MÀ THAY VÀO ĐÓ HÃY THỬ TRỞ THÀNH MỘT NGƯỜI THEO NIETZSCHE)

Đối với một nền triết học cổ đại, chủ nghĩa Khắc kỷ đang đơm bông kết trái vào năm 2023. Những trích dẫn từ triết gia phái Khắc kỷ và hoàng đế La Mã Marcus Aurelius xuất hiện các thông tin trên mạng xã hội Instagram của tôi; bạn có thể tìm thấy lời khuyên chuyên sâu từ các nhà tư tưởng Khắc kỷ hiện đại về thuật lãnh đạo, các mối quan hệ và, gần như, về bất kỳ điều gì.

Thật khó để tưởng tượng về Zeno, triết gia thành Athens, [một trong những - ND] tổ sư khai sinh phái Khắc kỷ, hoặc những đồng nghiệp Khắc kỷ người La Mã nhưng khác thời là Seneca, Marcus Aurelius và Epictetus lại tồn tại ở thế giới ngày nay. Tuy nhiên, họ vẫn ở đây, được trích dẫn và được tranh luận ở mọi ngóc ngách [trong đời sống xã hội].

Điều này một phần là vì các tác giả quốc tế như Ryan Holiday, Massimo Pigliucci và Brigid Delaney ở Úc. Mỗi tác giả này đều có cách tiếp cận của riêng họ về chủ nghĩa Khắc kỷ. Holiday, cựu giám đốc tiếp thị của hãng American Apparel, tập trung vào 4 phẩm hạnh của Khắc kỷ: can đảm, tiết chế (hay tiết độ), công chính và khôn tuệ. Pigliucci, một học giả ở New York, quan tâm tới những cách thực hành của phái Khắc kỷ. Ký giả Delaney, tác giả cuốn Các lý do để đừng lo lắng: làm sao trở thành người theo phái Khắc kỷ trong những thời hỗn độn |Reasons not to worry: how to be stoic in chaotic times|, đang tìm kiếm một khuôn khổ để điều hướng cuộc sống.

Durkheim Émile David, (1858-1914)

Durkheim Émile David, (1858-1914)

Cuộc đời và sự nghiệp

Emile Durkheim (1858-1917)

Durkheim là nhà xã hội học đầu tiên, theo nghĩa ông là người đầu tiên tự nhận mình là nhà xã hội học và như là người sáng lập một bộ môn mới. Như vậy vị trí của ông là độc đáo so với những tác giả khác cùng thế hệ ngày nay được xem là những nhà sáng lập bộ môn, M. Weber, V. Pareto hay F. Simmel. Ông cũng là nhà xã hội học đầu tiên vì dự án của ông đặt nền móng cho một môn học mới ở đại học và cho một khoa học mới. Xã hội học phải tồn tại cả về mặt nhận thức lẫn về mặt thể chế.

Tiểu sử

Durkheim sinh ở Épinal, là con và cháu của hai pháp sư Do thái. Đây là một gia đình quan tâm đến sự hòa nhập, như được minh chứng bằng việc chọn cho con cái những cái tên thông dụng không có nguồn gốc Hê-brơ: người anh cả của Émile là Félix, và hai người chị là Céline và Rosine; người chị thứ hai sẽ là mẹ của M. Mauss, cộng tác viên tương lai, mà trên một số mặt là người con nuôi của Durkheim. Trái với một truyền thuyết dai dẳng, Émile lúc trẻ chưa từng hay có dự định là pháp sư Do thái.

AI có thể giải cứu hành tinh này chăng?

A.I. CÓ THỂ GIẢI CỨU HÀNH TINH NÀY CHĂNG? LỖ HỔNG TRONG NHỮNG BẰNG CHỨNG HIỆN CÓ

Trí tuệ nhân tạo phụ thuộc vào các trung tâm dữ liệu khổng lồ có thể tiêu tốn rất nhiều năng lượng. IM Imagery/Shutterstock

Những người ủng hộ lạc quan về trí tuệ nhân tạo (AI) nói rằng công nghệ tốn kém về mặt môi trường này sẽ dần trở nên bền vững hơn theo thời gian. Chúng ta có thể sử dụng AI hiệu quả hơn và khám phá các thiết kế ít tốn năng lượng hơn lấy cảm hứng từ bộ não con người. Ta có thể xây dựng các trung tâm dữ liệu bền vững hơn, sử dụng gỗ hoặc bê tông và thép ít phát thải carbon. Nhiệt từ các trung tâm dữ liệu thì có thể sưởi ấm các ngôi nhà trong khu vực lân cận.

Tất nhiên, nếu các hệ thống AI được sử dụng tràn lan (kể cả ở những nơi không thực sự cần thiết), sự khuếch trương này có thể lấn át bất kỳ lợi ích tiềm năng nào về hiệu quả. Nhưng gần đây, tôi nghe về một lập luận khác: rằng bản thân AI đang giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu. AI có thể giúp mô hình hóa các vụ cháy rừng, tối ưu hóa mức tiêu thụ năng lượng để bình ổn lưới điện, đẩy nhanh quá trình phát triển các vật liệu phát thải carbon thấp và nhiều hơn thế nữa.

Nhóm nghiên cứu của tôi gần đây đã công bố một báo cáo đào sâu vào những tuyên bố này – và tìm thấy một số thứ đáng lo ngại.

Giải thưởng của Ngân hàng Thụy Điển dạy chúng ta điều gì về kinh tế?

GIẢI THƯỞNG CỦA NGÂN HÀNG THỤY ĐIỂN DẠY CHÚNG TA ĐIỀU GÌ VỀ KINH TẾ?

Tác giả: Robert Boyer

Giải thưởng của Ngân hàng Thụy Điển về kinh tế học năm 2024 khuyến khích chúng ta nhận thức về địa lý của nghiên cứu kinh tế học và xem xét quá trình phát triển trong hai mươi năm qua của các lựa chọn của ủy ban Thụy Điển.

Sau khi từ bỏ lý thuyết lớn mà sáng kiến ​​này hướng tới vào năm thành lập 1969, kể từ năm 2000, giải thưởng này đã chứng tỏ mong muốn khen thưởng các nhà nghiên cứu giải quyết các vấn đề của thời đại chứ không chỉ những ai tạo ra các công cụ mới hoặc phát hiện hoặc đề xuất các cơ chế phối hợp mới.

Liệu việc trao giải thưởng năm nay cho ba nhà kinh tế đã chứng minh được tầm quan trọng của chính trị trong quá trình hình thành các thể chế thúc đẩy thịnh vượng và tăng trưởng có đánh dấu sự trở lại của kinh tế học thể chế, có tính lịch sử và so sánh hay không?

Các trường đại học Hoa Kỳ và tính hỗn hợp của những người đoạt giải

Ba người đoạt giải Nobel năm 2024 xuất thân từ những quốc gia khác nhau, nhưng tất cả đều là giáo sư tại các trường đại học danh tiếng nhất ở Bắc Mỹ. Daron Acemoglu, người gốc Thổ Nhĩ Kỳ-Armenia, là nhân vật trung tâm vì ông đã hợp tác lần lượt với James Robinson, một người Anh, đồng tác giả của một cuốn sách thành công Power and Progress (2013) và với Simon Johnson, một người Anh khác đã nhập tịch Mỹ cho cuốn Why nations fail? The origine of power, prosperity and poverty (2023).

Do đó, việc chia sẻ giải thưởng này được giải thích bằng sự chồng chéo trong nghiên cứu của họ chứ không chỉ đơn thuần là sự hội tụ của các phương pháp tiếp cận bổ sung như thường xảy ra trong quá khứ.

Do đó, giải thưởng này không hoàn toàn là bất ngờ, xét đến vô số đóng góp quan trọng của Daron Acemoglu, mà còn là thực tế rằng, từ năm 2000 đến năm 2024, các nhà nghiên cứu từ các trường đại học Hoa Kỳ đã giành giải thưởng này 38 lần, Pháp 2 lần, Anh 1 lần và Na Uy 1 lần. Khoảng 83% giải thưởng được trao cho các trường đại học như MIT, Chicago và Harvard, điều này nhấn mạnh xu hướng chung được quan sát thấy từ năm 1969 đến năm 1999, khi tỷ lệ này chỉ là 73%. Có hai cách giải thích đối lập có thể giải thích sự tập trung cực độ này.

Cây bút triệt để nhất của nữ quyền? Phát hiện lại Andrea Dworkin

CÂY BÚT TRIỆT ĐỂ NHẤT CỦA NỮ QUYỀN? PHÁT HIỆN LẠI ANDREA DWORKIN

Tác giả: Loup Belliard 

Nghiên cứu sinh tiến sĩ về văn học thế kỷ XIX và về giới

Đại học Grenoble Alpes (UGA)

Andrea Dworkin năm 1981, phát biểu tại Gay american arts festival – festival nghệ thuật những người đồng tính Mỹ. Archives de John Glines

Trong khi vụ án Mazan đặt các bạo lực phân biệt giới tính và bạo lực tình dục vào vị trí trung tâm của sự chú ý của truyền thông, có lẽ đã đến lúc khám phá và khám phá lại Andrea Dworkin, nhà nữ quyền Mỹ không được biết nhiều và lạc lõng đã tấn công vào những tác hại của sự kỳ thị phụ nữ trong những năm 1970.

Andrea Dworkin qua đời năm 2005. Trong 40 năm, nhà nữ quyền viết tiểu luận và là văn sĩ đã thúc đẩy sự quan tâm, đã làm lay động hoặc gây sợ hãi cho ý thức con người với những bài viết không nhân nhượng và gay gắt dường như đến từ một thế giới khác. Như Leonard Cohen, người hâm mộ bà, đã nói rõ vào năm 1988, có lẽ bà là “[tác giả đầu tiên], nam hoặc nữ, thể hiện một sự ngờ vực có tính nổi loạn sâu sắc theo nghĩa thiêng liêng và vô cùng xa lạ […]. Quan điểm mà bà theo đuổi […] có tính khiêu khích và cuốn hút đến nỗi nó tạo ra một thực trạng khác và có thể biến nó thành hiện thực.”

Ngày nay, dù những nghiên cứu về giới ở Pháp cũng như ở những vùng khác lại chú ý đến những công trình của bà, thì hầu như bà vẫn không được công chúng biết đến. Tại sao ngày nay đọc Dworkin vẫn còn là một điều thích đáng?