Tại sao bất bình đẳng cực đoan gây ra sự sụp đổ về kinh tế

TẠI SAO BẤT BÌNH ĐẲNG CỰC ĐOAN GÂY RA SỰ SỤP ĐỔ VỀ KINH TẾ

Blogger khách mời tuần này là Tiến sĩ Sally Goerner, cố vấn khoa học của Học viện Tư bản (Capital Institute).

Sách trắng của John Fullerton, Chủ nghĩa tư bản Tái tạo, liệt kê 8 nguyên tắc có tính quyết định đối với sức khoẻ hệ thống kinh tế. Nhóm nghiên cứu, RARE^[1], của Học viện Tư bản, sử dụng các tiến bộ khoa học gần đây - cụ thể là vật lý của dòng chảy^[2] - để tạo ra một giải thích hợp lý và có thể đo lường được về cách những quy tắc này hoạt động để tạo nên hoặc phá vỡ sức sống trong những mạng lưới con người (human networks) nơi mà các nền kinh tế được xây dựng. Ở đây chúng tôi giải thích tại sao sự bất bình đẳng quá nhiều không chỉ là một vấn đề đạo đức. Trên thực tế, nó điều khiển các hệ thống kinh tế hướng về sự sụp đổ bằng cách hút sinh lực ra khỏi các nền kinh tế thực trên toàn thế giới.

Theo một nghiên cứu gần đây của Tổ chức Quốc tế Oxfam, trong năm 2010, 388 người giàu nhất đã sở hữu của cải nhiều bằng của cải của một nửa dân số nghèo nhất của thế giới, lên tới 3,6 tỷ người. Đến năm 2014, con số này đã giảm xuống còn 85 người. Oxfam tuyên bố rằng, nếu xu hướng này tiếp diễn, vào cuối năm 2016, 1% số người giàu nhất thế giới sẽ sở hữu nhiều của cải hơn tất cả mọi người còn lại trên thế giới gộp lại. Đồng thời, theo Oxfam, những người cực kỳ giàu có thì cũng cực kỳ hiệu quả trong việc tránh thuế, hiện họ đang che giấu ước tính khoảng 7,6 nghìn tỷ đô la ở các thiên đường thuế hải ngoại (offshore tax-havens)^[3].

Tại sao chúng ta nên quan tâm đến bất bình đẳng kinh tế gộp như vậy?^[4] Rốt cuộc, điều này không tự nhiên sao? Khoa học của dòng chảy nói: Vâng, một mức độ bất bình đẳng nào đó là tự nhiên, nhưng bất bình đẳng cực đoan lại vi phạm hai quy tắc cốt lõi của sức khoẻ hệ thống: sự lưu thông và cân bằng.

Kinh tế học môi trường

KINH TẾ HỌC MÔI TRƯỜNG

Environmental Economics

è Giải Nobel : COASE, 1991 – LEONTIEF, 1973

Arthur Cecil Pigou (1877-1959)

Chính trong những năm 1960 mà kinh tế học môi trường nổi lên như một bộ môn độc đáo. Sự xuống cấp của chất lượng không khí, nước và đất bị một bộ phận ngày càng lớn của xã hội cho là không thể chấp nhận. Các nhà kinh tế bị tra vấn thử đề xuất những giải pháp có tính chuẩn tắc cho những vấn đề mà việc quản lí môi trường đặt ra. Nếu Pigou mở đường cho việc phân tích những vấn đề ô nhiễm trong những năm 1920 thì việc còn lại là thích nghi những công cụ cổ điển có nguồn gốc từ kinh tế vi mô và kinh tế học công cộng và phát triển những công cụ thích hợp hơn với những đặc điểm riêng của những tài sản thiên nhiên. Những đóng góp chính của kinh tế học môi trường trước tiên liên quan đến việc xác định giá trị của những tài sản thiên nhiên. Vấn đề là xác định giá (hay giá trị) ẩn của những tài sản này nhằm quản lí tốt hơn việc sử dụng chúng và trả lời rõ ràng câu hỏi được các nhà chức trách đặt ra: đâu là lợi ích xã hội của việc bảo vệ những tài sản này hay chi phí của những thiệt hại nếu không bảo vệ chúng? Thứ hai những đóng góp này liên quan đến những công cụ điều tiết cho phép sửa hành vi của các cá thể (chuẩn, thuế, giấy phép lưu thông được) nhằm đạt được một chất lượng môi trường nhất định với chi phí thấp nhất cho xã hội.

Philippe Aghion hiệu chỉnh mức tăng trưởng

PHILIPPE AGHION HIỆU CHỈNH MỨC TĂNG TRƯỞNG

Michel Husson

Nhà kinh tế học, thành viên của Hội đồng Khoa học Attac

Trong một lần tiếp xúc với Alternatives Economiques, Philippe Aghion đã lưu ý rằng “việc tăng tốc công cuộc đổi mới không được phản ánh trong các số liệu về năng suất”. Nhưng ông tỏ ra ít bị thuyết phục bởi giả thiết về sự đình đốn trường kỳ và dồn trách nhiệm về sự không nhất quán này cho “vấn đề đo lường”. Ông tuyên bố đang nghiên cứu chủ đề này và hẹn lại trong một vài tháng nữa. Ông đã giữ lời: Philippe Aghion – và bốn nhà kinh tế học khác (gọi là Aghion và các tác giả khác trong những phần tiếp theo của bài viết này) – vừa công bố một tài liệu về việc đo lường sự “thiếu tăng trưởng” (missing growth).

Xuyên ngành - một tổng quan về xuất xứ, phát triển và những vấn đề hiện nay

XUYÊN NGÀNH: MỘT TỔNG QUAN VỀ XUẤT XỨ, PHÁT TRIỂN VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ HIỆN NAY

Jay Hillel Bernstein

TÓM TẮT

Xuyên ngành xuất hiện từ sự phê phán cấu hình tri thức chuẩn của các bộ môn trong chương trình giảng dạy, gồm cả những quan ngại về đạo đức và luân lý. Những tuyên ngôn về xuyên ngành xuất hiện trước tiên trong thập niên 1970, trong thời kỳ cao điểm chính phủ hỗ trợ khoa học và đại học rồi thoái giảm sau đó. Thoạt đầu tập trung vào các vấn đề nhận thức luận và kế hoạch hóa đại học tương lai và chương trình đào tạo. Sau một thời ngủ quên, xuyên ngành tái nổi lên trong thập niên 1990 như một chủ đề cấp bách liên quan đến giải pháp cho những quan ngại mới mang tính toàn cầu, phức tạp cao, khởi sự với biến đổi khí hậu và tính bền vững, rồi mở rộng sang nhiều lĩnh vực liên quan đến khoa học, công nghệ, vấn đề xã hội và chính sách, giáo dục và nghệ thuật. Ngày nay, đặc trưng của xuyên ngành là tập trung vào “những vấn đề ác tính” đòi hỏi giải pháp sáng tạo, là niềm tin của nó vào sự tham gia của các bên liên quan, vào sự thực hành một khoa học có trách nhiệm xã hội. Vừa nghiên cứu đa cấp độ thế giới thực vừa thực hiện đa góc nhìn thế giới thực, xuyên ngành cung cấp một tiềm năng hấp dẫn khích động hoạt động nghiên cứu cả bên trong lẫn bên ngoài giới hàn lâm.

Từ khóa tiếng Anh: transdisciplinarity, knowledge practice, socially responsible science, integration of knowledge, wicked mess.

Từ khóa tiếng Việt: xuyên ngành, thực tiễn tri thức, khoa học có trách nhiệm xã hội, thống hợp tri thức, vấn đề ác tính.

"Cuộc đình công", cuốn tiểu thuyết của chủ nghĩa tự do cực đoan

“CUỘC ĐÌNH CÔNG”, CUỐN TIỂU THUYẾT CỦA CHỦ NGHĨA TỰ DO CỰC ĐOAN

CHRISTIAN CHAVAGNEUX

Năm 1957, Ayn Rand xuất bản cuốn La grève [Cuộc đình công].Cuốn sách này cung cấp cho những người tự do cực đoan lời biện minh về mặt đạo đức cho sự tích lũy tiền bạc vô độ, và như thế cũng bộc lộ bản chất ích kỷ sâu thẳm của họ.

Nếu bạn quan tâm đến các ý tưởng kinh tế tự do, thì bạn không tránh khỏi đã gặp cuốn Atlas Shrugged [Atlas nhún vai] (La grève – Cuộc đình công – trong tiếng Pháp), cuốn tiểu thuyết hấp dẫn của nữ văn hào người Mỹ Ayn Rand. Đó là một công trình đồ sộ với hơn 1.000 trang mà bản dịch tiếng Pháp vừa mới xuất bản gần đây dưới khổ sách bỏ túi. Cơ hội để nhìn kỹ lại cuốn sách huyền thoại này, bán được hơn 11 triệu bản, và lý thú vì nó bộc lộ các cảm xúc sâu thẳm của những người tự do cực đoan.

Bất bình đẳng trên thế giới

Báo cáo về tình trạng bất bình đẳng trên thế giới năm 2018

BẤT BÌNH ĐẲNG GIỮA CÁC NƯỚC VÀ BẤT BÌNH ĐẲNG TRONG CÁC NƯỚC

Lucas Chancel & Thomas Piketty

LTS: Lần đầu tiên, tháng 12 2017 tại Paris, những nhà kinh tế thuộc nhiều nước đã cùng công bố Bản báo cáo về tình trạng bất bình đẳng trên thế giới.^[*] Góp phần vào công trình nghiên cứu này có Facundo Alvaredo, Lucas Chancel, Thomas Piketty, Emmanuel Saez, Gabriel Zucman (ban chủ biên) và hàng trăm nhà nghiên cứu khác tham gia cơ sở dữ liệu World Inequality Database (WID). Sau đây là cuộc phỏng vấn người khởi xướng cơ sở dữ liệu WID, Thomas Piketty, và tổng chủ biên bản báo cáo năm 2018, Lucas Chancel, - do tuần báo Pháp L’Obs thực hiện vào đầu tháng tư, và do Diễn Đàn chuyển ngữ (nhan đề do chúng tôi đặt). Bổ sung tài liệu này còn có bài phỏng vấn Lucas Chancel trên tạp chí Alternatives Economiques tháng 1. 2018, đã được trang mạng Phân tích kinh tế chuyển ngữ.^[**]

Có người gọi họ là “băng Piketty”, cho dù tác giả của quyển sách bán chạy Tư bản thế kỷ XXI đã nhấn mạnh không muốn cá nhân được đề cao.^[***] Bởi đây là một mạng lưới phi hình thức tập hợp hàng trăm nhà nghiên cứu trẻ ở khắp thế giới đang khảo sát dữ liệu về thống kế và về thuế khóa của các nước, nhằm thiết kế những phép đo mới về tình trạng bất bình đẳng. Vì những lý do rõ ràng mang tính hệ tư tưởng, các định chế quốc tế như IMF, OECD hay Ủy ban Liên hiệp châu Âu chưa bao giờ cho tiến hành công việc này. Năm 2011, nhóm nghiên cứu này đã hình thành môt cơ sở dữ liệu có thể tiếp cận tự do trên internet. Tháng 12 2017, họ hoàn thành bản “Báo cáo về tình trạng bất bình đẳng trên thế giới” đầu tiên, được nhà xuất bản Seuil phát hành tháng giêng 2018. Sau đây là cuộc nói chuyện - do Pascal Riché ghi lại - với hai tác giả trong tập thể đó: Lucas Chancel (L.C.), tổng chủ biên bản báo cáo 2018, và Thomas Piketty (T.P.) mà quan điểm là cuộc đấu tranh chống bất bình đẳng từ nay phải trở thành quan tâm hàng đầu của chúng ta.

Nghĩ gì về tình trạng khao khát đầu tư ra nước ngoài của Trung Quốc?

NGHĨ GÌ VỀ TÌNH TRẠNG KHAO KHÁT ĐẦU TƯ RA NƯỚC NGOÀI CỦA TRUNG QUỐC?

Bertrand Hartemann

Nhà sản xuất ô tô Trung Quốc Great Wall [Vạn lý trường thành], hôm thứ Hai 21/8/2017, đã công bố ý định mua lại thương hiệu Jeep của Mỹ tại công ty Fiat Chrysler. (Ảnh bản quyền: AFP PHOTO / PHILIPPE LOPEZ)

Có vẻ như không có gì có thể làm khô đi nỗi khao khát đầu tư ra nước ngoài của các doanh nghiệp Trung Quốc. Họ không chỉ quan tâm đến các nguồn tài nguyên thiên nhiên ở các nước đang phát triển mà từ nay còn nhắm đến các ngành công nghiệp chế tạo, dịch vụ và tài chính ở châu Âu và Hoa Kỳ. Từ năm 2015, Trung Quốc là nước xuất khẩu tư bản ròng. Từ nay, họ là nhà đầu tư lớn thứ hai trên thế giới, đứng sau Mỹ. Cuộc đua tranh giành tài sản nước ngoài này phát sinh phần lớn từ nhu cầu thoát khỏi lực hấp dẫn của lợi nhuận biên ngày càng giảm, trong một thị trường nội địa [Trung Quốc] đang trong giai đoạn giảm tốc.

Lịch sử văn minh châu Âu (4) – Chủ nghĩa nhân bản

LỊCH SỬ VĂN MINH CHÂU ÂU (4): CHỦ NGHĨA NHÂN BẢN

Tác giả: Tôn Thất Thông, CHLB Đức

Chủ nghĩa nhân bản tự bản chất là một trào lưu phản kháng, với mục tiêu trước tiên là chống lại hệ thống quảng bá văn chương và khoa học đương thời. Nhưng nguồn gốc sâu xa hơn của tinh thần phản kháng là sự bất ổn nội tâm của những nhóm người trong xã hội với cuộc sống đô thị hóa, trong đó phong cách tiếp cận thuần lý của họ trong xã hội gặp xung đột với các giá trị truyền thống và lớp người này không tìm thấy một mẫu mực nào trong truyền thống giáo dục gia đình làm gương cho ý thức rèn luyện nhân cách của họ.^[1]

Benedikt K. Vollmann, giáo sư văn chương cổ điển, đại học München

Để tìm nguồn gốc của chủ nghĩa nhân bản châu Âu, chúng ta phải trở về nước Ý, hay chính xác hơn là đến Florence, một thành phố thương mại giàu có nằm trong vùng Toscana ở miền bắc nước Ý. Đặc điểm của cộng hòa Florence là chưa bao giờ có một vị hoàng đế hoặc Giáo hoàng đóng đô ở đó, nhờ thế mà những trào lưu văn hóa tiến bộ có xu hướng xây dựng nhân sinh quan mới, trật tự xã hội mới có thể phát triển tự nhiên, không gặp sự cấm đoán từ lúc mới thành hình trong trứng nước.

Những bài học của giáo sư Phelps

NHỮNG BÀI HỌC CỦA GIÁO SƯ PHELPS

Christian Chavagneux

Nhà báo viết xã luận

Edmund Phelps (1933-)

Đến tuổi gần 84, nhà kinh tế học người Mỹ Edmund Phelps quảng bá cuốn sách mới của mình, mà bản dịch bằng tiếng Pháp vừa được phát hành. Khi ghé qua Paris, giáo sư đã giới thiệu nội dung các phân tích mới của mình. Thành thật mà nói, cuốn sách không lôi cuốn lắm. Nếu được, chúng ta có thể tóm tắt ngắn gọn: sự giàu có của các quốc gia được giải thích là do khả năng sáng tạo đổi mới của các quốc gia đó; khả năng này được nuôi dưỡng bằng một tinh thần văn hoá ủng hộ sự đổi mới. Chắc chắn rồi. Đây là một xã luận có thiện cảm, nhưng không duy trì được sự căng thẳng trong hơn 400 trang của cuốn sách.

Kinh tế học đã sống sót qua cuộc khủng hoảng kinh tế như thế nào

KINH TẾ HỌC ĐÃ SỐNG SÓT QUA CUỘC KHỦNG HOẢNG KINH TẾ NHƯ THẾ NÀO

Robert Skidelsky

Cuộc Đại Khủng hoảng vào những năm 1930 đã tạo ra Kinh tế học keynesian, hiện tượng lạm phát đình đốn vào những năm 1970 đánh dấu sự lên ngôi của học thuyết trọng tiền của Friedman, thế nhưng cuộc Đại Suy thoái [năm 2008 - ND] lại không nhận được phản ứng nào giống như thế từ các nhà kinh tế học. Tại sao?

Luân Đôn - Nhà kinh tế học đoạt giải Nobel Paul Krugman nhận thấy rằng hầu như không có sự thay đổi nào trong cuộc tranh luận về nguyên nhân và hệ quả của cuộc khủng hoảng suốt thập kỷ qua, ông đã có một bài tiểu luận thú vị nhân dịp kỷ niệm 10 năm kể từ ngày diễn ra cuộc Đại Suy thoái. Trong khi cuộc Đại Khủng hoảng vào những năm 1930 tạo ra Kinh tế học keynesian, hiện tượng lạm phát đình đốn vào những năm 1970 đánh dấu sự lên ngôi của học thuyết trọng tiền Friedman, thì cuộc Đại Suy thoái [năm 2008 - ND] lại không đem đến một sự thay đổi nào tương tự như thế trong học thuật.

Điều này khiến những sinh viên trẻ ngành kinh tế học vô cùng chán nản, họ đã kỳ vọng vào những phản ứng thích hợp của các nhà kinh tế học. Nhưng tại sao điều này lại không xảy ra?

Trường học của Lý tính

TRƯỜNG HỌC CỦA LÝ TÍNH

Nguyễn Xuân Xanh

Lời nói đầu. Những dòng này đã được tác giả ghi lại từ nhiều năm trước, nay được bổ sung. Con đường của lý tính dài 2.500 năm. Ở đây tác giả chỉ ghi lại một số ý tưởng trong chuỗi phát triển lịch sử vô cùng phong phú của phương Tây liên quan đến lý tính để cuối cùng thế giới hiện đại hình thành. NXX (Aug 2017)

Chính cái tính khí của phần nóng nảy và mê tín của nhân loại trong những vấn đề của tôn giáo mà từ trước đến giờ họ yêu thích những cái huyền bí, và chính lý do này mà họ thích nhất những gì họ hiểu ít nhất.

NEWTON

Trong ánh hào quang của phương Đông, cá nhân chỉ có biến mất; ánh sáng sẽ chỉ biến thành tia chớp của ý tưởng ở phương Tây, đánh vào chính nó, và từ đó thế giới của nó hình thành.

HEGEL

Những ai không biết lịch sử bị dành cho số phận lặp lại nó.

EDMUND BURKE

Lý tính (reason, Vernünft, logos) là sự tư duy, lập luận về sự vật, thế giới, bằng sự sử dụng lôgíc, trực giác, kinh nghiệm, quan sát, chứ không dựa vào thần linh, mê tín hay một uy quyền nào khác. Lý tính có quan hệ chặt chẽ với triết học, khoa học, toán học, thực nghiệm. Hegel trong tác phẩm “Triết lý của Lịch sử” tóm tắt: “Các định luật của tự nhiên, và nội dung của cái gì là đúng, là tốt, người ta gọi đó là Lý tính. Người ta gọi Khai sáng là sự có hiệu lực của các định luật này.” Lý tính gắn liền với khoa học, và phát triển theo khoa học. Các dân tộc có tinh thần khai phá và đam mê cần đến lý tính không bị che đậy bởi những đám mây phản khoa học để tiến lên.

Monsanto và Bayer bắt đầu quá trình sáp nhập. Đây là lý do tại sao bạn nên quan tâm.

MONSANTO VÀ BAYER BẮT ĐẦU QUÁ TRÌNH SÁP NHẬP. ĐÂY LÀ LÝ DO TẠI SAO BẠN NÊN QUAN TÂM.

“Cùng nhau, họ sẽ gây ảnh hưởng đến các thị trường trên toàn thế giới trên một quy mô mà chúng ta chưa bao giờ thấy trước đây.”

Arthur Neslen

Ảnh: OLIVER BERG VIA GETTY IMAGES

Một người phản đối đốt một tờ rơi trong một cuộc biểu tình ở Bonn, Đức, chống lại thương vụ sáp nhập giữa công ty hạt giống Monsanto và công ty dược phẩm Bayer.

Trong tháng này [tháng 5/2018], Bộ Tư pháp Hoa Kỳ dự kiến phê duyệt thương vụ sáp nhập hai tập đoàn khổng lồ – công ty hạt giống Monsanto có trụ sở tại St. Louis và tập đoàn hóa học cây trồng Bayer – và hậu quả gây ra có thể rất lớn.

Hợp đồng trị giá 66 tỷ US$, đã được Liên minh châu Âu thông qua, sẽ tạo ra một tập đoàn độc quyền thuốc trừ sâu và hạt giống lớn nhất thế giới. Với thương vụ sáp nhập này, 61% lượng sản xuất hạt giống và thuốc trừ sâu toàn cầu sẽ nằm trong tay của chỉ ba siêu tập đoàn – hai siêu tập đoàn kia là DowDuPont mới sáp nhập, và ChemChina, đã thâu tóm công ty thuốc trừ sâu và hạt giống Syngenta vào năm ngoái.

Quan hệ nhân quả

QUAN HỆ NHÂN QUẢ^[1]

Tác giả: Rudolf Carnap*
Người dịch: Nguyễn Văn Khoa

Rudolf Carnap (1891 – 1970)

Cách tiếp cận của nhà lôgic học Rudolf Carnap nằm trong dòng phê phán quan hệ nhân quả của David Hume. Thực vậy, đối với Hume, không có quan hệ thiết yếu giữa cái mà ta gọi là “nhân” với cái mà ta chỉ định là “quả”. Từ sự kiện ổ bánh mì tôi ăn ngày hôm qua đã nuôi dưỡng tôi, không tất yếu sự kiện tiếp theo phải là ổ bánh mì tôi ăn ngày mai cũng sẽ nuôi dưỡng tôi y như vậy. Tất nhiên tôi phải thừa nhận rằng, cho đến nay, sự lắng dịu cơn đói đã thực sự theo sau việc nhai nuốt bánh mì. Thế nhưng không có một lý luận tiên nghiệm nào cho phép tôi nói rằng sự kiện đầu đã kéo sự kiện sau theo một cách tất yếu^[2].

Đã vậy, Carnap còn nói thêm rằng ta không thể nào phát hiện ra nguyên nhân của một hiện tượng. Bởi bất kỳ một thay đổi nào trong thiên nhiên cũng đều phát xuất từ một “chùm hoàn cảnh”, và ta không được phép lựa ra một trong số đó như “nguyên nhân”, nếu không muốn đơn giản hóa quá đáng những quy luật trong cuộc.

Phải từ bỏ khái niệm nguyên nhân trong việc giải thích các hiện tượng vật lý chăng? Không, bởi vì yêu cầu nhân quả là đầu nguồn của hoạt động khoa học – nhưng điều này không hề bao hàm, bất kỳ bằng cách nào, rằng thế giới là sự móc cuốn những cái nhân vào những cái quả. Chúng ta còn phải làm cho rõ nghĩa cái mệnh đề: “Biến cố A là nguyên nhân của biến cố B”. Một khi đã thanh lọc mọi dấu vết của chủ nghĩa nhân hình ngây thơ ra khỏi khái niệm nguyên nhân – thứ đã cho biến cố A cái khả năng “sản xuất ra”, “sinh ra”, “mang lại”, biến cố B – điều còn lại là cái khả năng tiên đoán sự kiện B từ sự kiện A cho một quan sát viên tiềm tàng. Như vậy, quan hệ nhân quả không thể được diễn giải như một thuộc tính của hiện tượng, mà như cái khả năng cho phép nhà khoa học đưa ra những dự báo, với ít nhiều cơ hội được thực hiện. Kết luận rằng toàn bộ vũ trụ tuân theo định luật nhân quả có nghĩa là ta quên rằng khoa học chỉ nhìn thấy quan hệ nhân quả trong tự nhiên trong chừng mực là, nói một cách chính xác, nó coi thường những gì không đáp ứng được nhu cầu tiên đoán của nó.

Trung Quốc, trận chiến các chuẩn đằng sau cuộc chiến tranh thương mại

TRUNG QUỐC: TRẬN CHIẾN CÁC CHUẨN ĐẰNG SAU CUỘC CHIẾN TRANH THƯƠNG MẠI

Jean-Raphaël Chaponnière

Điện thoại thông minh Vivo của Trung Quốc, đối tác của Giải Bóng đá Thế giới năm 2018 tại Nga. (Nguồn: Vivo Global)

[Đội tuyển bóng đá] Trung Quốc không đủ điều kiện để tham dự Giải Bóng đá Thế giới năm 2018, nhưng nhiều thương hiệu Trung Quốc có mặt ở Moscow. Những vụ bê bối được lặp đi lặp lại trong nội bộ tổ chức FIFA [Liên đoàn Bóng đá Thế giới] đã khiến các doanh nghiệp phương Tây xa lánh giải. Các doanh nghiệp Trung Quốc đã tận dụng cơ hội để lao vào lỗ thủng các nhà tài trợ. Hisense, Mengniu và Vivo đã trở thành những đối tác của Giải Bóng đá Thế giới ở Nga, đáp lại giấc mơ Trung Hoa của Tập Cận Bình làm cho Trung Quốc trở thành đất nước của quả bóng tròn. Ngoài thể thao, thách thức còn mang tính chiến lược! Bởi lẽ nếu sự đột phá của các doanh nghiệp Trung Quốc chỉ mới xuất hiện, họ có thể sẽ sớm dựa vào việc phổ biến các chuẩn Trung Quốc: một thách thức quan trọng hơn nhiều so với những thăng trầm của cuộc chiến thương mại giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ.

Các mô hình kinh tế có thật sự trung tính về mặt ý thức hệ không?

CÁC MÔ HÌNH KINH TẾ CÓ THẬT SỰ TRUNG TÍNH VỀ MẶT Ý THỨC HỆ KHÔNG?

Bernard Guerrien

Nhà nghiên cứu kinh tế thuộc SAMM (Statistique appliquée et modélisation multidisciplinaire) của Centre d’économie de la Sorbonne

Tóm tắt

Những mô hình kinh tế, kể cả các mô hình sử dụng toán học không thể thoát khỏi hệ tư tưởng – những tin tưởng tiên nghiệm của các tác giả của chúng. Điều này không có gì là sai trái, trừ phi một số những mô hình này được trình bày, dù có ý thức hay không, một cách sai lạc để biện minh cho những tin tưởng ấy. Như thế hệ tư tưởng lấn át lí trí. Nhiều thời gian và năng lượng đã bị phung phí trong việc thiết kế các mô hình trên, vốn là nguồn gốc của những lẫn lộn hơn là của sự tiến bộ của tri thức.