KỸ THUẬT CHUỖI KHỐI, TIỀN ẢO, TÀI SẢN ẢO VÀ CHÍNH SÁCH CỦA VIỆT NAM
Vũ Quang Việt (kinh tế gia) và Hồ Văn Tiến (kỹ sư phần mềm)
12/11/2024
Bài này đặt câu hỏi chính là tại sao Việt Nam lại muốn trở thành trung tâm của kỹ thuật chuỗi khối và lý do cho việc đặt câu hỏi. Phần phụ lục dành cho độc giả muốn biết thêm chi tiết về nguyên tắc của công nghệ chuỗi số, dù còn sơ lược.
Tại sao lại đặt vấn đề?
Công nghệ chuỗi khối (blockchain) dùng làm gì và tại sao chính phủ Việt Nam lại bỗng nhiên đặt nặng vấn đề công nghệ chuỗi khối ở Việt Nam. Công nghệ chuỗi khối chính là công nghệ dùng để ghi (chứa) và cập nhật trong sổ cái (ledger) tất cả thông tin về các giao dịch (transaction) của một tài sản gì đó (có thể là tiền ảo, chứng chỉ sở hữu tài sản nhà, bằng lái xe hay thông tin gì đó). Hệ thống này có khả năng xác minh tính trung thực của mã địa chỉ từng túi thông tin, thông tin chứa trong túi, tính khả thi của từng trao đổi nếu là tiền ảo (như có đủ tiền không). Xác minh không được làm tập trung, mà làm phân tán ở khối, ở địa chỉ liên quan, rồi cuối cùng ở địa chỉ chứa sổ cái (full node). Một khối ghi một số trao đổi mới nhất trong một thời gian nhất định, và đóng lại với mã thời gian sau khi được kiểm định. Toàn bộ các giao dịch, có thể vượt biên giới, nhanh chóng, không qua trung gian, được máy kiểm chứng, được ghi trong sổ cái (ledger), nhưng chính vì thế người thứ ba (như chính phủ hay bất cứ ai) không thể biết được chủ sở hữu thật của các trao đổi và số chung kết về tài sản của một túi tiền là ai và ở đâu.
Tiền ảo với công nghệ chuỗi khối
Tại sao kỹ thuật chuỗi số lại được nói tới nhiều như hiện nay? Đó là vì kỹ thuật này được dùng để tạo ra tiền ảo như Bitcoin, cho phép trao đổi trực tiếp giữa một sở hữu chủ và đối tác, tránh sự nhòm ngó của bất cứ ai. Mà cơ bản là chính quyền không biết người sở hữu thực là ai (có nghĩa là có địa chỉ thực để bị đánh thuế hay xem xét tính hợp pháp) và mục đích trao đổi của họ là gì. Do đó cơ bản Bitcoin dùng để đầu cơ là chính và sau đó có thể là buôn lậu và tài trợ các hoạt động bất chính khác, vượt biên giới quốc gia.