Giải thưởng Nobel: rời khỏi đất nước để chiến thắng, một sự bắt buộc đối với người Pháp?

GIẢI THƯỞNG NOBEL: RỜI KHỎI ĐẤT NƯỚC ĐỂ CHIẾN THẮNG, MỘT SỰ BẮT BUỘC ĐỐI VỚI NGƯỜI PHÁP?

Ngày thứ ba, 3 tháng 10 năm 2023, Anne L’Huillier và Pierre Agostini đã được trao giải thưởng Nobel vật lý, cùng chia giải với nhà nghiên cứu Ferenc Krausz. Cả nước Pháp đã tán dương hai nhà khoa học Pháp, cho dù họ đã phải rời đất nước để thăng hoa trong sự nghiệp của mình… Một nghịch lý thường gặp vốn đặt câu hỏi về thế giới nghiên cứu tại Pháp.

Tác giả: Teddy Perez^[*]

Công bố ngày 10 tháng 10 năm 2023, cập nhật ngày 12 tháng 10 năm 2023.

Anne L'Huillier và Pierre Agostini, hai người Pháp đạt giải Nobel vật lý năm 2023.

Anne L’Huillier cũng như Pierre Agostini mỗi sáng thức dậy không hề tưởng tượng mình được giải thưởng Nobel. Nhưng khi ra sống ở nước ngoài, hai nhà khoa học người Pháp đã có thể theo đuổi những công trình khác nhau đồng thời giảng dạy tại những trường đại học uy tín nhất thế giới. Một lựa chọn có lợi đối với sự nghiệp của họ vì trong khi nghiên cứu những vận động cực nhanh của các électron trong các nguyên tử và phân tử, họ đã biết làm say mê các thành viên của Ủy ban Nobel của năm 2023.

Nghiên cứu, một nghề bị đẩy vào xuất khẩu quốc tế

Anne L'huillier và Pierre Agostini, cũng như hàng ngàn nhà nghiên cứu Pháp, đã “bị buộc” phải ra nước ngoài trong cuộc đời sự nghiệp của họ. Cả hai vị này đều đã khởi đầu sự nghiệp của họ tại Ủy ban Năng lượng nguyên tử và Năng lượng thay thế Saclay- Pháp (viết tắt CEA) rất nổi tiếng. Tại Ủy ban này, họ đã khởi đầu những công trình được tưởng thưởng bởi giải Nobel vật lý năm 2023 trước khi xuất khẩu chúng ra thế giới, với bước trung gian bắt buộc qua nước Mỹ thủ lĩnh. Không phải chỉ có riêng họ ở trong trường hợp này. Ferenc Krausz, nhà nghiên cứu Áo-Hung người đã chia giải Nobel, triển khai các hoạt động nghề nghiệp chính của ông ở vùng Bavière (Đức).

Chúng tôi đã thuê người được giải Nobel 2023 Anne L'Huillier như thế nào

CHÚNG TÔI ĐÃ THUÊ NGƯỜI ĐƯỢC GIẢI NOBEL 2023 ANNE L'HUILLIER NHƯ THẾ NÀO – VÀ TẠI SAO CHÚNG TÔI BIẾT BÀ ĐƯỢC ĐỊNH SẴN CHO SỰ VĨ ĐẠI

L'Huillier và chồng tại lễ công bố giải Nobel ở Lund. Sune Svanberg, CC BY-SA

Hầu hết nhân sự ở bộ phận vật lý nguyên tử tại Đại học Lund đều tập trung trong một căn phòng rộng rãi có màn hình lớn để chờ công bố người đoạt giải Nobel vật lý năm 2023 từ Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia vào ngày 3 tháng 10. Tất nhiên, bí mật về giải Nobel vẫn được giữ kín mít, nhưng đâu đó vẫn có chút kỳ vọng.

Khi màn ảnh gồm những người đoạt giải xuất hiện, trong đó có cả gương mặt của đồng nghiệp Anne L'Huillier của chúng tôi, tiếng hét to như sắp xốc cả mái nhà lên – những tia laser lớn dưới tầng hầm chắc chắn đã bị lệch!

Tuy nhiên, chẳng ai thấy L'Huillier đâu cả - bà còn đang giảng bài cho sinh viên.

Kinh tế, Đài Loan, siêu cường: Sự hoà hoãn hão huyền giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ

KINH TẾ, ĐÀI LOAN, SIÊU CƯỜNG: SỰ HÒA HOÃN HÃO HUYỀN GIỮA TRUNG QUỐC VÀ HOA KỲ

Pierre-Antoine Donnet^[*]

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gặp người đồng cấp Mỹ Joe Biden bên lề Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) ngày 15/11 tại San Francisco. (Nguồn: Politico)

Hội nghị thượng đỉnh mới đây giữa Tập Cận Bình và Joe Biden đã đưa ra tín hiệu về sự giảm căng thẳng giữa Bắc Kinh và Washington. Nhưng sự giảm căng thẳng này chỉ là tạm thời. Nếu chủ tịch Trung Quốc buộc phải trì hoãn, ông ấy vẫn không từ bỏ các mục tiêu quyền lực của mình, kể cả và trên hết là việc chinh phục Đài Loan, một trong những nỗi ám ảnh chính của ông.

Mọi thứ cho thấy rằng, bất chấp hội nghị thượng đỉnh ngày 15 tháng 11 tại San Francisco, Đài Loan sẽ vẫn là chủ đề căng thẳng trung tâm giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ. Ít nhất là cho đến cuộc bầu cử tổng thống Mỹ sắp tới vào tháng 11 năm 2024.

Lại Thanh Đức (1959-)

Tiêu Mỹ Cầm (1971-)

Điều này còn đúng hơn nữa vì ứng cử viên dành ưu thế trong cuộc bầu cử tổng thống Đài Loan vào ngày 13 tháng 1, Lại Thanh Đức (賴清德), ​​​​con gà nòi của Tổng thống sắp mãn nhiệm Thái Anh Văn, có khả năng chiến thắng. Phe đối lập đã không thành công trong việc giới thiệu một ứng cử viên chung. Quách Đài Minh (郭台銘), tỷ phú và người sáng lập tập đoàn khổng lồ điện tử Đài Loan Foxconn, đã ra cuộc tranh cử nhưng đã rút lui vào thứ Sáu, ngày 24 tháng 11 do ông không thể tập hợp các đảng đối lập xung quanh sự ứng cử của ông. Về phần Kha Văn Triết (柯文哲), ứng cử viên của Đảng Dân chủ tiến bộ (Đài Loan)/Taiwan People’s Party, ông cũng từ bỏ việc thành lập liên minh với ứng cử viên của Quốc Dân Đảng/Guomindang Hầu Hữu Nghi (侯友宜). Lí do là những bất đồng dai dẳng của họ về cách thức phân bố các phiếu bầu.

Con đường hiện đang rộng mở cho ứng cử viên của Đảng Dân chủ tiến bộ (DPP), người dường như có nhiều khả năng đắc cử. Ông ấy đã thông báo rằng trong trường hợp chiến thắng, phó tổng thống sẽ là Tiêu Mỹ Cầm (蕭美琴), đại diện của Đài Loan (đại sứ không chính thức) tại Washington, với vốn tiếng Anh hoàn hảo và những quan hệ rất rộng rãi của bà ở Hoa Kỳ. Được bầu vào năm 2016 sau đó được bầu lại vào năm 2020 dưới nhãn hiệu của DPP, tổng thống sắp mãn nhiệm Thái Anh Văn không thể tái tranh cử vào năm 2024, việc sửa đổi hiến pháp năm 2005 đã duy trì sự hạn chế ở mức tối đa hai nhiệm kỳ tổng thống.

Maurice Godelier: “Ta có thể phần nào bắt chước phương Tây để chống lại nó tốt hơn”

MAURICE GODELIER^[*]: “TA CÓ THỂ PHẦN NÀO BẮT CHƯỚC PHƯƠNG TÂY ĐỂ CHỐNG LẠI NÓ TỐT HƠN”

PHỎNG VẤN do GÉRARD VINDT thực hiện

Trong tác phẩm mới nhất của ông xuất bản vào tháng 6, Khi phương Tây chiếm lĩnh thế giới (thế kỷ 15 - 21). Liệu chúng ta có thể hiện đại hóa mà không phương Tây hóa không/Quand l’Occident s’empare du monde (XVe - XXIe siècle). Peut-on alors se moderniser sans s’occidentaliser? (NXB CNRS), Maurice Godelier, một nhà nhân học nổi tiếng quốc tế và từng đoạt huy chương vàng CNRS, đã thực hiện một phân tích lịch sử chuyên sâu để trả lời một câu hỏi, mà ông nói, đã khiến ông bận tâm từ lâu nay.

Maurice Godelier (1934-)

Dựa trên kinh nghiệm lâu năm đã đưa ông đến thực địa ở New Guinea (Châu Đại Dương), cũng như ở Châu Phi và Châu Mỹ Latinh, ông đặt câu hỏi về mối liên hệ giữa hiện đại hóa và phương Tây hóa khắp thế giới.

Ông đặc biệt đề cập đến trường hợp của các quốc gia, trong quá trình hiện đại hóa, đã vạch ra những ranh giới trong đó tôn giáo thường đóng một vai trò quan trọng và ông thiết lập một hệ thống các loại hình chống lại phương Tây. Tuy nhiên, theo ông, mối đe dọa chính đối với phương Tây đến từ những căng thẳng nội bộ của nó.

Tài chính hóa đã làm cho nền kinh tế trở nên mong manh hơn

TÀI CHÍNH HÓA ĐÃ LÀM CHO NỀN KINH TẾ TRỞ NÊN MONG MANH HƠN

Trần Quốc Hùng

Kể từ những năm 1980, sự tăng trưởng của các hoạt động và tài sản tài chính đã đóng vai trò ngày càng chi phối nền kinh tế của nhiều quốc gia trên thế giới. Khi khoảng cách giữa khối lượng giao dịch tài chính và giá trị tài sản tài chính trên toàn thế giới tăng lên đáng kể so với các hoạt động kinh tế cơ bản được đo bằng GDP toàn cầu – vốn đang chậm lại – các nền kinh tế trở nên mong manh hơn, dễ bị bất ổn và khủng hoảng tài chính; và ngày càng phụ thuộc vào sự hỗ trợ ngân sách và tiền tệ của chính phủ. Tuy nhiên, vì nguồn lực của họ đã bị huy động quá nhiều – do nợ chính phủ cao và thâm hụt ngân sách cũng như bảng cân đối kế toán của ngân hàng trung ương đã quá lớn – các chính phủ sẽ không dễ dàng hỗ trợ đầy đủ để ổn định các cuộc khủng hoảng lớn trong tương lai. Nói cách khác, chúng ta đang ở trong một vùng đất chưa được khảo sát; và có lẽ đó là rủi ro lớn nhất đối với nền kinh tế toàn cầu hiện nay.

Tuần lễ thế giới về an toàn AI: những nỗ lực điện toán mạnh mẽ được triển khai để thúc đẩy nghiên cứu

TUẦN LỄ THẾ GIỚI VỀ AN TOÀN A.I.: NHỮNG NỖ LỰC ĐIỆN TOÁN MẠNH MẼ ĐƯỢC TRIỂN KHAI ĐỂ THÚC ĐẨY NGHIÊN CỨU

Chính phủ Anh và Hoa Kỳ thiết lập các nỗ lực dân chủ hóa quyền truy cập vào siêu máy tính để hỗ trợ các nghiên cứu về hệ thống AI.

Nicholas Jones

Hội nghị thượng đỉnh toàn cầu cấp cao về an toàn AI đã được tổ chức tại cơ sở phá mã [code-breaking] lịch sử của Anh ở Bletchley Park. Ảnh: Chris J. Ratcliffe/Bloomberg, Getty

Hai bước quan trọng hướng tới việc giám sát của chính phủ đối với trí tuệ nhân tạo (AI) đã diễn ra trong tuần này tại Hoa Kỳ và Vương quốc Anh. Cả hai sáng kiến ​​đều thể hiện động thái của hai quốc gia là tăng cường năng lực nghiên cứu AI, và bao gồm nỗ lực mở rộng khả năng tiếp cận các siêu máy tính mạnh mẽ cần thiết để huấn luyện hệ thống AI.

Vào ngày 30 tháng 10, Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã ký sắc lệnh điều hành AI đầu tiên của quốc gia, với rất nhiều chỉ thị dành cho các cơ quan liên bang Hoa Kỳ nhằm hướng dẫn sử dụng AI – và đặt ra các hàng rào bảo vệ trước công nghệ. Và vào ngày 1-2 tháng 11, Vương quốc Anh đã tổ chức Hội nghị thượng đỉnh về an toàn AI cấp cao, do Thủ tướng Rishi Sunak triệu tập, với đại diện từ hơn hai tá quốc gia và các công ty công nghệ bao gồm Microsoft và Meta. Hội nghị, được tổ chức tại cơ sở phá mã thời chiến nổi tiếng Bletchley Park gần Milton Keynes, đã đề ra Tuyên bố Bletchley, đồng ý việc đánh giá và quản lý tốt hơn các rủi ro của AI 'tân tiến' mạnh mẽ – các hệ thống tiên tiến có thể được sử dụng để phát triển những công nghệ đầy rủi ro, chẳng hạn như vũ khí sinh học.

Yoshua Bengio, nhà tiên phong về AI và giám đốc khoa học của Mila, Viện AI Quebec ở Canada, người đã tham dự hội nghị thượng đỉnh, cho biết: “Chúng ta đang nói về thứ AI chưa tồn tại – những AI sẽ ra mắt vào năm tới”.

Đọc lại Adam Smith ngày nay: “bàn tay vô hình”, lời tụng ca chủ nghĩa tự do?

ĐỌC LẠI ADAM SMITH NGÀY NAY: “BÀN TAY VÔ HÌNH”, LỜI TỤNG CA CHỦ NGHĨA TỰ DO?

Adam Smith công bố năm 1776 cuốn “Của cải các dân tộc” và được đánh giá là tác phẩm nền tảng của kinh tế học. Shutterstock

André Lapidus

Giáo sư danh dự Đại học Paris 1 Panthéon-Sorbonne

Đây phải là một trong những đoạn nổi tiếng nhất trong tác phẩm Của cải các dân tộc của Adam Smith, nhân vật lỗi lạc của phong trào Ánh sáng Ireland, được xuất bản vào năm 1778. Một đoạn được nhiều thế hệ học sinh và sinh viên đọc và bình luận và nói chung đồng thuận rằng nó tổng hợp, thông qua ẩn dụ “bàn tay vô hình”, chủ nghĩa tự do của Smith trong lĩnh vực kinh tế. Hình dung cách một cá nhân sử dụng tư bản của mình, Smith quan sát trong chương 2 của quyển 4:

“Khi hướng ngành sản xuất của anh ta vào việc làm ra những sản phẩm có giá trị cao nhất, anh ta chỉ có ý định là thu được nhiều lợi nhuận cho chính mình. Trong trường hợp này cũng như trong nhiều trường hợp khác, anh ta được dẫn dắt bởi một bàn tay vô hình để thực hiện một mục đích mà anh ta không hề nghĩ đến [...] Khi theo đuổi lợi ích riêng, anh ta thực ra đã thúc đẩy lợi ích chung của toàn xã hội nhiều hơn là khi thực sự có ý định là như vậy.”^[1]

Không phải là không cần đến luận chứng khi kiến giải đôi câu trên như là sự biểu biện của một quan điểm tự do. Và học sinh và sinh viên nào cả gan nghi ngờ quan điểm này không phải lúc nào cũng thuyết phục được những người chấm bài họ. Tuy nhiên bàn luận tính xác đáng của nghi vấn này là lan truyền cuộc tranh luận công khai chưa bao giờ chấm dứt kể từ thời Smith qua đó ý tưởng cho rằng một thị trường được giải phóng khỏi những ràng buộc có thể hoàn thành những mục đích tốt nhất cho mọi người vấp phải tính hiển nhiên của những sai sót trong quan điểm này, vốn đòi hỏi những biện pháp hành động khác.

Phương Nam Toàn Cầu đang nổi lên - nhưng chính xác Phương Nam Toàn Cầu là gì?

PHƯƠNG NAM TOÀN CẦU ĐANG NỔI LÊN - NHƯNG CHÍNH XÁC PHƯƠNG NAM TOÀN CẦU LÀ GÌ?

Tác giả: Jorge Heine

Giám đốc lâm thời của Trung tâm Nghiên cứu Tương lai Tầm xa Frederick S. Pardee, Đại học Boston

Thành viên của Trung tâm Nghiên cứu Toàn cầu Wilson và thành viên nghiên cứu cấp cao tại Trung tâm Trung Quốc và Toàn cầu hóa, cựu đại sứ Chile tại Trung Quốc, Ấn Độ và Nam Phi.

The world turned upside down. iStock/Getty Images Plus

Việc nhiều quốc gia hàng đầu ở Châu Phi, Châu Á và Châu Mỹ Latinh không sẵn lòng đứng về phía NATO trong cuộc chiến ở Ukraine đã một lần nữa làm nổi bật thuật ngữ “Phương Nam Toàn Cầu/Global South”.

Một tiêu đề gần đây đặt câu hỏi: “Tại sao lại có nhiều nước của Phương Nam Toàn Cầu ủng hộ Nga?”; một tiêu đề khác tuyên bố: “Ukraine tranh thủ ‘Phương Nam Toàn Cầu’ nhằm thách thức Nga”.

Nhưng thuật ngữ đó có nghĩa là gì và tại sao nó lại trở nên phổ biến trong những năm gần đây?

Phương Nam Toàn Cầu chỉ nhiều quốc gia khác nhau trên thế giới đôi khi được mô tả là “đang phát triển”, “kém phát triển hơn” hoặc “kém phát triển”. Nhiều quốc gia trong số này - mặc dù không phải tất cả - đều nằm ở Nam bán cầu, phần lớn ở Châu Phi, Châu Á và Châu Mỹ Latinh.

Nhìn chung, các quốc gia này nghèo hơn, có mức độ bất bình đẳng thu nhập cao hơn và có tuổi thọ thấp hơn cũng như điều kiện sống khắc nghiệt hơn so với các quốc gia ở “Phương Bắc Toàn Cầu/Global North” - tức là các quốc gia giàu có hơn chủ yếu nằm ở Bắc Mỹ và Châu Âu, cộng thêm một số quốc gia ở Bắc Mỹ, Châu Đại Dương và những nơi khác.

Trải nghiệm khách hàng, động cơ đổi mới và tăng trưởng bền vững

TRẢI NGHIỆM KHÁCH HÀNG, ĐỘNG CƠ ĐỔI MỚI VÀ TĂNG TRƯỞNG BỀN VỮNG

Dominique Gribot-Carroz | 20/02/2023

Mùa hè năm 2022, trong môi trường tài chính ngày càng khó khăn, Contentsquare, một công ty cung cấp các giải pháp phân tích trải nghiệm trực tuyến, đã vung ra 600 triệu đô la để thực hiện chương trình “trải nghiệm khách hàng của tương lai.”

Cả một biểu tượng cho trải nghiệm khách hàng^[1]!

Trải nghiệm khách hàng, vốn đã trở thành một ngành học, một nghề đa diện, dường như đang trải qua một thời đại hoàng kim, nhờ các công cụ và dữ liệu ngày càng tinh vi hơn.

Khi nói đến thời đại hoàng kim là nói đến “mỏ vàng”: biết cách quản trị trải nghiệm khách hàng đến mức xuất sắc sẽ mở ra nhiều tiềm năng sáng tạo giá trị bền vững.

Đó cũng là một mỏ tài năng: trải nghiệm khách hàng mở ra những cơ hội mới, đặc biệt đối với những ứng viên tìm việc có chuyên môn về thống kê học và định lượng học, như các sinh viên tốt nghiệp trường ENSAE.

Vì thế, xin chào mừng các bạn đến với một thế giới nơi mà dữ liệu là vua, nơi mà các phân tích không ngừng được cải thiện gần như theo thời gian thực!

Trải nghiệm khách hàng thống trị một vương quốc rộng lớn, luôn đổi mới với tốc độ tối đa, trong mọi lĩnh vực hoạt động có sự cạnh tranh dưới một hình thức nào đó.

Có vài người còn loan báo một mô hình xã hội mới, một chủ nghĩa tư bản tập trung vào giá trị cho khách hàng, đối lập với chủ nghĩa tư bản truyền thống, vốn chỉ quan tâm đến việc tối đa hóa lợi nhuận của cổ đông.

Trong mọi trường hợp, hơn bao giờ hết, sự chính trực và tôn trọng người khác (và khách hàng) là điều cần thiết để hướng dẫn hành động của các doanh nghiệp, vượt ra ngoài sự theo đuổi lợi nhuận thuần túy và sự tuân thủ đơn thuần các quy định.

Tuổi trẻ Trung Quốc rất ổn!

TUỔI TRẺ TRUNG QUỐC RẤT ỔN!

Tác giả: David Bartel^[*]

Thay vì tuân theo đòi hỏi của xã hội về sự thành công, một bộ phận của tuổi trẻ Trung Quốc chọn “nằm dài” (tang ping), đến độ “buông bỏ” (bailan) (Nguồn: SCMP)

“Nằm dài”, “buông bỏ” những đòi hỏi của xã hội, tiêu hết đồng lương của mình vào cuối tháng… Một bộ phận những người trẻ Trung Quốc, đi tìm một ý nghĩa của cuộc sống khác với những người lớn tuổi và với chủ nghĩa phát triển, chọn rút lui khỏi cuộc đua tranh kinh tế-xã hội gắn liền với Trung Quốc của các cuộc Cải cách và gắt gao hơn nữa bởi “giấc mộng Trung Hoa” của Tập Cận Bình.

Trong những năm 1990, người Nhật đã sáng chế ra karōshi (過労死), chết vì làm việc quá sức. Năm 2016, may thay chính phủ Nhật Bản đã làm chủ được sự việc và năm 2019, chính phủ đã giới hạn số giờ làm thêm mỗi tháng là 100 giờ! Đối với Makoto Iwashi, thuộc hiệp hội Nhật về quyền của người lao động, chính phủ chỉ đơn giản nói: “Nếu bạn làm việc nhiều đến thế, bạn có thể chết – nhưng bạn có thể làm việc nhiều như thế.”

Vào thời kỳ đó, phương Tây bỏ qua những lời phê bình bằng cách chỉ ra những gốc rễ văn hóa của một sự sai lạc như thế và chúng sẽ không xảy ra “ở nơi chúng ta”. Tuy nhiên, Tổ chức Y tế thế giới và Tổ chức Lao động thế giới đã công bố một nghiên cứu vào tháng ba năm 2021, trong đó họ thông báo rằng vào năm 2016, trên toàn thế giới, có 745.000 người chết hoặc vì tai biến mạch máu não, hoặc do thiếu máu cơ tim trực tiếp liên quan đến những tuần làm việc ít nhất là 55 giờ. Vậy là vấn đề đã lan rộng ra quốc tế và từ nay vượt khỏi những người bạn Nhật chăm chỉ để đặt câu hỏi về mối quan hệ của chúng ta đối với lao động ăn lương.