CÔNG TRÌNH DỊCH THUẬT SÁCH CÔNG NGHIỆP
CỦA NHÓM TỦ SÁCH NHẤT NGHỆ TINH
Nguyễn Xuân Xanh giới thiệu
Lời giới thiệu. Đây là một công trình lao động vô cùng ý nghĩa của một tập thể sinh viên du học tại Cộng Hòa Liên Bang Đức và Tây Bá Linh sang từ những năm 1960-70 – tức khoảng nửa thế kỷ trước – nhằm cung cấp các tư liệu kỹ thuật học và dạy học cho lãnh vực đào tạo nghề Việt Nam. Đây là một công trình lớn “có một không hai” hiện nay tại Việt Nam. May mắn thay, đa số sinh viên du học tại CHLB Đức và Tây Bá Linh học về những ngành engineering, kỹ thuật, bao gồm cả kiến trúc, toán ứng dụng, nói chung những ngành tri thức hữu dụng cần thiết cho cuộc xây dựng công nghiệp của quốc gia. Tôi không biết ở vùng Đông Nam Á này có một tập thể kỹ sư bỏ hàng chục năm để – trên cơ sở hoàn toàn thiện nguyện – dịch sách dạy nghề một cách hệ thống như thế này hay không.
Dịch sách là “tâm nguyện” của anh chị em đã từng trăn trở về chiến tranh những năm 1960-70 và có nguyện vọng đóng góp vào cuộc tái thiết sau này. Giờ đây “tâm nguyện” ấy đã biến thành đề án Dịch sách dạy nghề cho Việt Nam, nền tảng không thể thiếu cho sự phát triển lâu dài. Công trình này sẽ đồng hành mãi mãi với các thế hệ sau. Trái tim của anh chị em vẫn còn đập tiếp cho quê hương một cách sinh động. Và công việc dịch thuật tuân thủ các tiêu chuẩn học thuật nghiêm ngặt nhất như có thể. Họ không làm vì lợi nhuận, hay vì muốn có tên tuổi nên phải ra sách nhanh chóng mà hành động cẩu thả. Không phải. Họ làm vì lý tưởng phục vụ đất nước để “hiến dâng” trong tinh thần khoa học nghiêm túc nhất mà họ đã học được trong những năm sống và làm việc ở Đức. Họ đều là những kỹ sư, tiến sĩ, những nhà khoa học thật sự. Không có tinh thần khoa học nghiêm túc, sẽ chẳng có gì cả, phương Tây cũng như phương Đông, chẳng có nền công nghiệp phục vụ kinh tế và sự phồn vinh của nhân dân. Cần phải “học thật, làm thật, sống thật”. Những người đã được rèn luyện bao nhiêu năm trong môi trường công nghiệp cao như nước Đức không thể làm khác hơn.
Những quyển sách của Tủ sách Nhất Nghệ Tinh ra mắt đều được chào đón nồng nhiệt, từ những nhà giáo dục, học viên đến các trung tâm đào tạo nghề. Nhiều quyển đã được tái bản không kịp phục vụ độc giả. Đó là niềm vui của những người dịch thuật.
Thật đáng ngưỡng mộ các anh chị em.
Dưới đây là
1) Hình ảnh những quyển sách đã được xuất bản (nhiều quyển khác còn đang trong giai đoạn biên tập ở Nxb)
2) Giáo dục song hành của Đức là gì (TS Phan Kim Hổ trình bày),
3) Giới thiệu Tủ sách Nhất Nghệ Tinh (Kỹ sư Phạm Nam Hương trình bày)
Nguyễn Xuân Xanh
Mồng Hai Tết Nhân Dần 2022
* * *
NHỮNG QUYỂN SÁCH ĐÃ RA MẮT CÔNG CHÚNG:
Lời giới thiệu của Vụ trưởng TS Đặng Xuân Thức, Vụ dạy nghề chính quy, Tổng cục dạy nghề – Bộ LĐTB&XH
và TS Horst Sommer, Điều phối viên trọng điểm, Đào tạo nghề hợp tác phát triển Đức (GIZ)
|
Xin xem thêm: Cuộc Khai Sáng Công Nghiệp: Chuyên ngành Cơ khí |
ĐÀO TẠO SONG HÀNH, VÀ ẢNH HƯỞNG CỦA NÓ LÊN XÃ HỘI
TS Phan Kim Hổ trình bày
Không thể bỏ qua nếu muốn biết Hệ thống giáo dục song hành thế nào của CHLB Đức:
Hệ thống đào tạo nghề song hành
GIỚI THIỆU TỦ SÁCH NHẤT NGHỆ TINH
(SAU 12 NĂM HOẠT ĐỘNG, 2010-2022)
Kỹ sư Phạm Nam Hương trình bày
Điều phối viên của TS Nhất Nghệ Tinh
1. Mục đích Nhóm dịch thuật:
- Cung cấp sách kỹ thuật tiêu chuẩn cao cho lĩnh vực dạy nghề mà mọi sự phát triển công nghiệp đều cần đến
- Đóng góp tích cực cho việc xây dựng một lực lượng công nhân lành nghề được đào tạo bài bản cả về lý thuyết lẫn thực hành tại VN theo mô hình Đào tạo song hành của Đức (Duales Ausbildungssystem)
- Đóng góp kiến thức mà các anh chị em du học sinh ở Đức từ những thập niên 1960-70 học được, cũng như làm cầu nối văn hóa khoa học, kỹ thuật giữa 2 quốc gia
2. Giới thiệu Nhóm dịch thuật:
- Tủ sách Nhất Nghệ Tinh do VSW (Một Hội đoàn từ thiện Tương Trợ người Việt Nam tại Đức) + STF (Quỹ Thời Báo Kinh Tế Sài gòn) thành lập năm 2010
- Khoảng 100 chuyên gia đã tốt nghiệp từ Đức và VN, trong đó 50 người hoạt động tích cực từ các ngành nghề khác nhau, chủ yếu là kỹ thuật (Cơ Khí, Điện, Hóa, Sinh học, Ô tô, Xây dựng, Vật liệu).
- Có hàng chục năm kinh nghiệm trong công nghiệp và nghiên cứu ở Đức/Việt Nam
- Các chuyên gia trong công nghiệp, nghiên cứu và giảng dạy tại VN hỗ trợ hiệu đính
3. Giới thiệu Nhà xuất bản Europa-Lehrmittel
- Gần 70 năm kinh nghiệm trong việc xuất bản sách dạy nghề, là nhà xuất bản sách kỹ thuật dạy nghề hàng đầu ở Đức. Riêng quyển Cơ Khí từ 1969 đến nay đã phát hành trên 1 triệu bản (Ấn bản 58).
- 1500 đầu sách (Hơn 2000 sản phẩm) dưới dạng sách in và sách điện tử (digital), được sử dụng hầu như chính thức trong tất cả các trường nghề và hệ thống đào tạo thực tập và nâng cao trong các hãng xưởng tại Đức
- Sách của nhà xuất bản Europa-Lehrmittel đã được dịch trên 35 thứ tiếng
- Phiên bản tiếng Việt đầu tiên là 8 quyển sách đã xuất bản: Cơ khí, Điện-Điện tử, Ô tô, Cơ điện tử, Cẩm nang hóa học, Sinh học, Môi trường, Chất dẻo.
- NXB Europa-Lehrmittel cũng như các NXB+NS uy tín tại TP HCM (NXB Trẻ, NXB Tổng Hợp, Nhà sách Phương Nam) hỗ trợ tốt cho Nhóm dịch thuật Nhất Nghệ Tinh.
4. Các hoạt động đã qua và sắp tới (các đầu sách đã/sẽ xuất bản):
- 2010-2017: Đã xuất bản 4 quyển sách chuyên ngành: Cơ Khí, Điện-Điện tử, Ô Tô, Cơ điện tử
- 2017-2018: Đã xuất bản Cẩm nang Hóa học, Sinh học
- 2018-2019: Tái bản 4 quyển sách Cơ khí, Điện-Điện tử, Ô tô, Cơ điện tử
- 2019-2020: Môi trường, Chất dẻo, Cẩm nang Cơ Khí
- 2021-2023: Kỹ thuật trang phục, Kỹ thuật xây dựng, Câu hỏi thi cho ngành Ô tô, Kỹ thuật hóa học, Kỹ thuật ẩm thực, Cẩm nang (Sổ tay) chuyên ngành, Sách chuẩn bị thi tay nghề cho các ngành.
- Thêm vào đó, Tự điển kỹ thuật & công nghệ trực tuyến của Uỷ Ban Tương Trợ (http://www.tudien2.vsw-ubtt.com) 4 thứ tiếng Đức-Anh-Pháp-Việt, (30.000 từ, 10 ngành khác nhau). Riêng ngành Ô Tô, Kỹ thuật trang phục, Ẩm thực, đã có thêm nhiều từ tiếng Pháp. Đây là dạng tự điển kỹ thuật on-line Đức-Anh-Pháp-Việt đầu tiên trên mạng và đã bắt đầu hoạt động từ 2014 để hỗ trợ dịch thuật.
5. Hiện trạng: Những thuận lợi
- Chính phủ Việt Nam đã quyết định đào tạo nghề theo chương trình của Nhật, Hàn quốc và đặc biệt Đức (Hệ đào tạo song hành). Đã triển khai thí điểm đào tạo 22 nghề trọng điểm cấp độ quốc tế chuyển giao từ CHLB Đức (2018) cũng như từ các nước có công nghiệp phát triển như Anh, Úc, Pháp
- Sách đã được Tổng Cục dạy nghề và GIZ (Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit GmBH, Tổ chức Hợp tác Quốc tế Đức) giới thiệu cho 18 trường nghề ở VN. Ngoài ra sách đã bắt đầu được đưa vào giảng dạy hay tham khảo ở một số nơi. GIZ đã tổ chức Workshop để tập huấn giảng dạy 3 quyển Cơ Khí, Điện, Cơ điện tử cho các thầy dạy nghề. (Xem bản giới thiệu ở trên của Tổng cục dạy nghề và tổ chức GIZ của Đức).
- Các trường nghề ở các tỉnh sử dụng (ứng dụng hệ đào tạo song hành, thí dụ như các trường Trường Trung cấp nghề 2. LILLAMA 2 hoặc Trường trung cấp nghề Cơ Điện Đông Nam Bộ ở Đồng Nai)
- Các nhà tài trợ ủng hộ: BOSCH, GIZ, GBA, REE (tặng sách cho các trường Cao Đẳng Cao Thắng, Cao đẳng Lý Tự Trọng, CĐ công nghệ Thủ đức, ĐH SPKT TPHCM)
- Sự cộng tác chặt chẽ và hỗ trợ quý báu của các nhà xuất bản uy tín ở VN, đặc biệt là các NXB uy tín qua công tác biên tập, in ấn và sách điện tử (Quyển CƠ KHÍ + Điện-Điện tử đã đưa lên mạng dưới dạng eBook).
- Lực lượng chuyên gia ở Đức làm việc tự nguyện với sự trợ giúp của các chuyên gia VN.
- Giải thưởng: Tủ Sách đã được trao 2 giải thưởng:
- Giải thưởng Sách Hay 2013 (quyển Cơ Khí)
- Giải thưởng Phan Châu Trinh 2018 Vì sự nghiệp Văn hóa – Giáo dục (Nhóm dịch sách Nhất Nghệ Tinh)
6. Hướng tương lai
- Sau khi dịch xong các bộ sách cơ bản, sẽ tiến hành sâu hơn vào các sách có liên quan (Cẩm nang/Sổ tay, Vật liệu, Hệ điều khiển, Kỹ thuật gia công, Tự động hóa, Câu hỏi ôn tập kiểm tra thi của các ngành)
- Cần thêm sách cho lực lượng giảng dạy và kiểm tra thi ⇒ chương trình tập huấn
- Mở rộng ra các lĩnh vực khác (Môi trường, Y tế, Kinh tế, dịch vụ, công nghệ thực phẩm)
- Thu thập và sắp xếp thuật ngữ cho tự điển trực tuyến để tạo thành công cụ hỗ trợ cho việc thống nhất thuật ngữ.
- Thành lập diễn đàn trực tuyến (online) cho chuyên gia + người giảng dạy trên mạng
Dự kiến trong tương lai, Tủ sách NNT sẽ chuẩn bị bước đầu bằng cách trao đổi thảo luận thuật ngữ giữa các chuyên gia và người đào tạo (người sử dụng) thông qua tự điển online Đức-Anh Việt và Pháp nếu điều kiện cho phép. Điều này sẽ giúp cho việc kiện toàn và thống nhất thuật ngữ cũng như hiểu biết kỹ hơn về công nghệ.
Tổng kết
Trong 12 năm qua TS NNT đã xuất bản 8 quyển sách, tính trung bình mỗi quyển sách cần 3 năm với sự tham dự dịch thuật khoảng 20-30 người/đầu sách. Ngoài 18 trường dạy nghề trên toàn cõi VN đã được GIZ hỗ trợ về sách, còn có nhiều cơ quan dần dần đưa vào giảng dậy (Huế, TP HCM, Đồng Nai, Ninh Thuận, v.v.). Quan trọng nhất là nhiều thuật ngữ đã được trích dẫn và phổ biến trên mạng, góp phần vào việc thống nhất thuật ngữ sau này trong giảng dạy và đào tạo.
Phạm Nam Hương
23 tháng 11, 2021
Độc giả có thể liên lạc qua địa chỉ email:
HUONG PHAM_VSW <huong.pham.vsw@gmail.com>
Nguồn: Công
trình dịch thuật sách công nghiệp của Tủ sách Nhất Nghệ Tinh, Rosetta.Vn,
2 Tháng Hai, 2022
