KIỂM SOÁT SỰ GIA
TĂNG BẤT BÌNH ĐẲNG THU NHẬP DO CÔNG NGHỆ MỚI BẰNG CÁCH NÀO?
Các công nghệ mới thúc đẩy bất bình đẳng
bằng cách tập trung thu nhập từ vốn. Ba cách tiếp cận chính sách sau đây có thể
giúp phân tán quyền sở hữu và giảm bớt những cách biệt.
Vấn đề. Công nghệ mới, tựa
như tất cả các cải tiến công nghệ kể từ cuộc Cách mạng Công nghiệp, nhằm mục
đích thay thế sức lao động của con người bằng máy móc, theo nghĩa rộng. Theo
nghĩa đó, trí tuệ nhân tạo
(AI) không khác gì máy kéo sợi tự động được đưa vào ngành công nghiệp bông vào
những năm 1820: thay thế nhân công dù giờ đây nó thực hiện điều đó ở trình độ kỹ
năng cao hơn con người. (Theo nhiều cách, những phát triển như vậy đã được dự
báo bởi vì trong lịch sử đã có sự gia tăng không thể cưỡng lại về trình độ kỹ
năng của lao động bị thay thế bởi máy móc, bắt đầu với các nhiệm vụ không đòi hỏi
kỹ năng và lặp đi lặp lại do lao động nô lệ thực hiện và sau đó (là các kỹ
năng) ngày càng cao hơn).
Từ quan điểm phân phối, vấn đề là
việc thay thế lao động bằng vốn dẫn đến phần lớn hơn của thu nhập quốc dân được
tích lũy vào vốn. Điều này, khi xét về mặt những người thực sự nhận được thu nhập
đó, có nghĩa là các doanh nhân và nhà phát minh ra máy móc mới và các nhà đầu
tư vào các công nghệ mới như vậy thu được một cách không tương xứng. Theo định
nghĩa, các nhà đầu tư là những người sở hữu vốn và đứng ở đỉnh kim tự tháp phân
phối thu nhập. Do đó, sự mở rộng của phần thu nhập từ vốn hầu như tất yếu chuyển
thành sự gia tăng bất bình đẳng trong thu nhập tổng thể.
Điều này đương nhiên đặt ra câu hỏi:
nên sử dụng những chính sách nào để ngăn chặn hoặc giảm thiểu sự gia tăng bất
bình đẳng thu nhập? Có ba cách để làm điều này: phân tán quyền sở hữu vốn rộng rãi
hơn để tác động của việc phần thu nhập từ vốn tăng lên không chỉ hiện rõ ở đỉnh
kim tự tháp, đánh thuế cao hơn vào các khoản thu nhập từ vốn cao nhất so với hiện
nay và cấm một số hoạt động tài chính mới tạo ra thu nhập cho những người tham
gia nhưng lại “thuần túy phi sản xuất”.
Tôi sẽ xem xét ba lựa chọn.
