PHILIPPE AGHION, NGƯỜI MỚI ĐƯỢC GIẢI THƯỞNG NOBEL KINH TẾ, ĐÃ CÓ MỘT Ý KIẾN RẤT DỨT KHOÁT VỀ THUẾ ZUCMAN (VÀ ÔNG ĐÃ NÓI VỚI ZUCMAN)
Tác giả: Maxime Birken
Tháng chín vừa qua, Gabriel Zucman đã đối chiếu đề xuất của ông liên quan đến thuế đối với các thu nhập cao nhất với các ý tưởng của người sẽ nhận giải Nobel kinh tế năm 2025.
 |
Nhà kinh tế học người Pháp mới đạt giải Nobel kinh tế Philippe Aghion, tại một bàn tròn về “tương lai của tính cạnh tranh của châu Âu” tại Collège de France, năm 2024. TERESA SUAREZ/AFP |
KINH TẾ - Tóm lại là gì? Ông ấy hoàn toàn không nghĩ tích cực về thuế này [thuế Zucman]. Trước khi được trao tặng giải thưởng Nobel kinh tế vào ngày thứ hai 13 tháng 10/2025, nhà kinh tế học người Pháp Philippe Aghion đã tỏ ra không khoan nhượng với Gabriel Zucman. Đặc biệt là về ý tưởng đánh thuế những người cực kỳ giàu, gọi là thuế Zucman.
Người đạt giải Nobel kinh tế về phía Mỹ là người Mỹ gốc Israel Joel Mokyr, và Peter Howitt, người Canada về những công trình nghiên cứu bổ sung của họ về tác động của đổi mới sáng tạo đối với tăng trưởng kinh tế, Philippe Aghion đã tranh cãi (về ý hệ) với đồng nghiệp của ông ngày 17 tháng chín vừa qua nhân ngày FDDay [France Digitale Day], dịp gặp gỡ hàng năm của công nghệ Pháp do France Digitale tổ chức.
ĐỌC THÊM:
Phỏng vấn Gabriel Zucman: “Có một mong muốn rất mạnh về công bằng trong thuế khoá tại Pháp”
Được mời vào phút chót, nhà kinh tế học Gabriel Zucman đã đến bảo vệ ý kiến của ông về mức thuế tối thiểu 2% đối với các tài sản có giá trị cao hơn 100 triệu euro. Đó là một ý kiến làm dậy sóng cuộc tranh luận chính trị trong những tháng gần đây. Vì ý tưởng về một thứ thuế như Zucman đề nghị được đa số cánh tả ủng hộ và và bị phản bác bởi phe đa số của tổng thống và của cánh hữu.
Tại sự kiện này, hai người [Zucman và Philippe Aghion] đã gặp nhau. Một dịp để người sẽ nhận giải thưởng Nobel và là giáo sư tại Collège de France vốn đặc biệt ủng hộ tạm hoãn cải cách hưu trí cho đến cuộc bầu cử tổng thống năm 2027 đã công kích mạnh mẽ đề xuất thuế này. Thuế này về lý thuyết sẽ chỉ tác động đến 1.800 người. Để thu về hơn 20 tỷ euro mỗi năm.
Một cuộc thảo luận thấu đáo
“Ông sẽ biến nước Pháp thành nhà tù về thuế” Philippe Aghion khi đó đã nói thẳng với người đồng cấp của ông, nhưng ông này [Zucman] không tin tưởng mấy, theo tạp chí Challenges. “Vấn đề của thuế Zucman là nó du nhập một công cụ làm việc vào cơ sở tính thuế, và hơn nữa lại dựa trên những đánh giá rất thất thường”.
Đáp lại, Gabriel Zucman đã trả lời vấn đề những doanh nhân không có đủ thanh khoản để trang trải một thứ thuế như vậy, lấy ví dụ người chủ của Mistral IA, mà hàng năm với thuế của Zucman có thể lên đến gần 20 triệu euro. Nếu ông ta không thể trả được, thì nhà kinh tế học sẽ đề nghị trả thuế bằng hiện vật, bằng cách góp các trái phiếu của doanh nghiệp – giao cho Nhà Nước đảm nhiệm việc bảo tồn hay bán lại, kể cả trong khuôn khổ một quỹ độc lập. Trong dịp FDDay, Zucman còn nêu ý kiến rằng những doanh nhân không có khả năng trang trải thuế này thì có thể vay.
Philippe Aghion sur la taxe Zucman au #FDDAY : « Je ne voudrais pas que la France rate la révolution de l’IA parce que nous décourageons les entrepreneurs comme Arthur Mensch. Je ne veux pas qu’ils partent à l’étranger. » pic.twitter.com/EJI603mfjY
— Fabrice Pelosi (@fabricepelosi) September 17, 2025
“Trong số 1800 đơn vị đóng thuế, có vài mươi trường hợp (liên quan đến các doanh nghiệp công nghệ) cần phải tìm các phương thức khác. Nhưng họ không nên trở thành cái cớ để tránh việc buộc những người cực kỳ giàu trả thuế. Không phải vài mươi người này sẽ trả một khối lượng thuế lớn, quý vị biết đó là những ai… Những người có 50, 100, 200 tỷ euro”, ông đã bảo vệ ý kiến của ông trước bậc đàn anh của mình.
Nhưng về phía Philippe Aghion, nỗi sợ chính của ông nằm ở chỗ khác: “Tôi không muốn nước Pháp bị bỏ lỡ cách mạng trí tuệ nhân tạo vì chúng ta làm nản lòng những doanh nhân chưa thực hiện được gì, và họ bị buộc phải bán doanh nghiệp cho Nhà Nước hoặc cho các nhà đầu tư nước ngoài khác”. Gabriel Zucman đã trả lời và đề nghị “cấm bán lại cho các nhà đầu tư nước ngoài”.
Về một “sự trở lại khả dĩ của thuế tài sản ISF” [Impôt de Solidarité sur la Fortune][*]
“Ông làm hại nước Pháp vào lúc quốc gia cần thức tỉnh”, Philippe Aghion đã nhận định như vậy, vẫn không được thuyết phục. Như tạp chí Challenges tường trình về chủ đề của cuộc tranh luận sôi nổi này – nhưng luôn luôn lịch sự –, Philippe Aghion đã đề xuất các ý tưởng của ông về việc đánh thuế những người/đơn vị có thu nhập cao nhất. Như một sự “đóng góp có phân hoá đối với những tài sản lớn trên 5 tỷ euro”, một “sự đánh thuế các tổng công ty (holding) gia đình” và “có thể là sự trở lại của thuế ISF”. (xem từ phút 25 của video dưới đây)
Để trả lời, Gabriel Zucman đã đánh giá là thuế mang tên ông chỉ là “một cải cách nhỏ”, “sự hoàn thành một quá trình đã được bắt đầu cách đây 100 năm. Đó cũng là sự hoàn tất của một quá trình phát sinh vào năm 1789”. Ý này không đủ để thuyết phục Philippe Aghion. Ông đã thiên về kêu gọi đầu tư vào đổi mới sáng tạo để không bị Trung quốc và Mỹ vượt qua, trong lời phát biểu đầu tiên của ông với tư cách là người đạt giải Nobel.
Đặc biệt là người đạt giải Nobel 2025 [Philippe Aghion] đã hỗ trợ François Hollande năm 2012, rồi Emmanuel Macron trong việc soạn thảo chương trình kinh tế cho năm 2017, trước khi phê phán, trên báo Libération vào năm 2024 “một sự chệch hướng về cánh hữu” và một quyền hành quá “tập trung theo chiều dọc” của đương kim tổng thống Pháp.
Người dịch: Thái Thị Ngọc Dư
Nguồn: “Philippe Aghion, nouveau Prix Nobel d’économie a un avis bien tranché sur la taxe Zuckman (et ill lui a dit)”, Huffington Post, 13.10.2025.
----
Bài có liên quan: Giải “Nobel kinh tế” là một “sự lừa bịp” phục vụ chủ nghĩa tân tự do
Chú thích: [*]
L'ISF đã bị huỷ bỏ ngày 1/1/2018 và được thay thế bằng thuế IFI [impôt sur la fortune immobilière] chỉ đánh thuế trên bất động sản, khác với ISF đánh thuế trên tổng tài sản (ND).
