THẾ GIỚI TRƯỚC NGUY CƠ NHIỆT ĐỘ THỜI TIẾT KỶ LỤC DO EL NIÑO
Có 80% khả năng nhìn thấy hiện tượng khí tượng này xuất hiện vào tháng 9 năm 2023. Hiện tại, thất khó để dự đoán cường độ hiện tượng khí tượng đó.
Theo BL với AFP
Theo Liên Hợp Quốc, nhiệt độ thời tiết có thể phá vỡ
các kỷ lục mới. © MATHIEU THOMASSET / Hans Lucas / Hans Lucas via AFP
Những kỷ lục nhiệt độ thời tiết nắng nóng mới. Theo Tổ chức Khí tượng Thế giới (World Meteorological Organization, WMO), từ giờ về sau có 60% khả năng El Niño sẽ xuất hiện từ nay đến cuối tháng Bảy. Xác suất xuất hiện hiện tượng thời tiết này tăng lên 80% vào tháng 9. Tuy nhiên, hiện tượng khí tượng này có thể làm tăng nhiệt độ thời tiết và phá vỡ các kỷ lục về nhiệt độ thời tiết nắng nóng mới ở nhiều khu vực trên thế giới, theo Liên Hợp Quốc.
El Niño là một hiện tượng thời tiết tự nhiên thường liên kết với sự gia tăng nhiệt độ thời tiết, gia tăng tình trạng hạn hán ở một số nơi trên thế giới, và gây ra mưa to ở một số nơi khác. Lần cuối hiện tượng El Niño xuất hiện là vào năm 2018-2019 và tiếp theo là một giai đoạn đặc biệt dài của hiện tượng La Niña, gây ra những hiệu ứng ngược lại và đặc biệt là một sự sụt giảm nhiệt độ thời tiết.
Bất chấp hiệu ứng điều hòa [La Niña] nói trên, tám năm qua là thời kỳ nắng nóng nhất chưa từng được ghi nhận. Nếu không có La Niña, tình hình nắng nóng có thể còn tồi tệ hơn nữa. Trong một thông cáo báo chí, Giám đốc WMO Petteri Taalas đã tuyên bố rằng La Niña “hoạt động như một chiếc phanh tạm thời trước sự gia tăng nhiệt độ thời tiết toàn cầu”. Ông cảnh báo: “Sự phát triển của El Niño có nhiều khả năng sẽ dẫn đến một đỉnh điểm mới về hiện tượng thời tiết nắng nóng và làm tăng khả năng phá vỡ các kỷ lục về nhiệt độ thời tiết.”
Ở giai đoạn này, không thể dự đoán cường độ hoặc thời gian kéo dài bao lâu El Niño. Đợt El Niño mới nhất được coi là yếu, nhưng đợt El Niño trước đó, từ năm 2014 đến 2016, là rất mạnh và gây ra những hậu quả thảm hại. WMO đã chỉ ra rằng năm 2016 là “năm nắng nóng nhất được ghi nhận do ‘hiệu ứng kép’ của hiện tượng El Niño rất mạnh và hiện tượng thời tiết nắng nóng từ khí thải nhà kính do con người gây ra”.
Không bao giờ có hai El Niños giống nhau
Hiệu ứng của El Nino lên nhiệt độ thời tiết thường được cảm nhận vào năm sau khi hiện tượng khí tượng xuất hiện, tác động của nó chắc chắn sẽ được cảm nhận nhiều hơn vào năm 2024, WMO nhấn mạnh. “Thế giới phải chuẩn bị cho hiện tượng El Niño xảy ra”, theo lời cảnh báo của người đứng đầu tổ chức WMO. Ông nói: “Hiện tượng đó có thể dẫn đến tình trạng hạn hán không ngớt ở vùng Sừng châu Phi và những tác động khác gắn với La Niña, nhưng cũng có thể gây ra những hiện tượng khí tượng và khí hậu khắc nghiệt hơn.” Ông nhấn mạnh đến sự cần thiết phải thiết lập các hệ thống cảnh báo sớm – một trong những ưu tiên của WMO – để bảo vệ những người dân có nguy cơ bị ảnh hưởng cao nhất.
WMO cho biết không có hai El Nino nào giống nhau và hiệu ứng của chúng phụ thuộc một phần vào thời gian trong năm, đồng thời cho biết thêm rằng tổ chức này và các cơ quan khí tượng quốc gia sẽ theo dõi chặt chẽ diễn biến của giai đoạn dự đoán tiếp theo. Hiện tượng này xảy ra trung bình mỗi hai đến bảy năm một lần, và thường kéo dài từ chín đến 12 tháng. Nó thường gắn liền với sự kiện nhiệt độ thời tiết nóng lên trên bề mặt đại dương, ở vùng nhiệt đới trung tâm và phía đông Thái Bình Dương.
El Niño thường gây ra một lượng mưa lớn ở một số vùng phía nam Nam Mỹ, miền nam Hoa Kỳ, vùng Sừng châu Phi và Trung Á, trong khi đó El Niño cũng có thể gây ra tình trạng hạn hán nghiêm trọng ở Úc, Indonesia, và một số vùng ở Nam Á. Trong suốt mùa hè phương bắc – mùa nắng nóng ở bán cầu bắc và lạnh ở bán cầu nam –, sự kiện nhiệt độ nước nóng lên trên bề mặt đại dương do El Nino gây ra cũng có thể gây ra bão táp ở miền trung và miền đông Thái Bình Dương, đồng thời ngăn cản sự hình thành bão táp ở lưu vực Đại Tây Dương , theo lời giải thích của WMO.
Huỳnh Thiện Quốc Việt dịch
Nguồn: Le monde sous la menace de températures records à cause d’El Niño, Le Point, ngày 03/05/2023.
