NĂM 2023 ĐÃ LÀ NĂM CỦA A.I. TẠO SINH. CÓ GÌ ĐỂ KỲ VỌNG
VÀO 2024?
 |
| Ảnh do T.J. Thomson tạo bằng Midjourney |
Năm 2023, trí tuệ nhân tạo (AI) thực sự bước vào cuộc sống hằng ngày của chúng ta. Dữ
liệu mới nhất cho thấy
4/5 thanh thiếu niên ở Vương quốc Anh đang sử dụng các công cụ AI tạo sinh. Khoảng 2/3
số nhân viên người Úc cho
biết họ sử dụng AI tạo sinh cho công việc.
Ban đầu, nhiều người sử dụng những công cụ này vì họ tò mò về AI tạo sinh hoặc
muốn giải trí. Giờ đây, mọi người yêu cầu AI tạo sinh hỗ trợ nghiên cứu, để
nhận lời khuyên từ chúng, hoặc để tìm kiếm hoặc tổng hợp thông tin.
Các mục đích sử dụng khác bao gồm hỗ trợ viết code và tạo ra hình ảnh, video hoặc
âm thanh.
Cái gọi là “bậc
thầy ra lệnh” hoặc kỹ sư tạo
câu lệnh [prompt engineer] đưa ra các hướng dẫn không chỉ về cách thiết kế lệnh
yêu cầu cho AI tốt nhất mà còn cả cách kết hợp các dịch vụ AI khác nhau để thu được
những kết quả ngoài sức tưởng tượng.
Các cách sử dụng lẫn các chức năng của AI cũng đã thay đổi trong 12 tháng qua khi sự phát triển công nghệ, quy định và các yếu tố xã hội đã định hình đâu là cái khả dĩ. Đây là tình hình hiện tại của chúng ta và những gì có thể xảy ra trong năm 2024.
Đọc thêm: AI
to Z: tất cả các thuật ngữ bạn cần biết để theo kịp thời đại phát cuồng AI
AI đã thay đổi cách chúng ta cầu nguyện và làm việc
Các công cụ AI tạo sinh đã gây chấn động vào hồi đầu năm khi chúng được dùng
để tham gia và thậm chí giành chiến thắng trong các
cuộc thi nhiếp ảnh và
được kiểm thử năng lực thi
đỗ các bài kiểm tra ở trường.
ChatGPT, cái tên đã trở nên quen thuộc giữa hàng loạt chatbot AI, đã đạt số
lượng người dùng 100 triệu vào tháng 2 – gấp khoảng bốn lần dân số Úc.
Một số nhạc sĩ đã sử dụng AI nhân
bản giọng nói để tạo
ra âm nhạc tổng hợp nghe giống như các nghệ sĩ nổi tiếng, chẳng hạn như Eminem.
Google đã ra mắt chatbot của mình, Bard. Microsoft tích hợp AI vào công cụ tìm
kiếm Bing. Snapchat đã ra mắt MyAI, một công cụ dựa trên ChatGPT cho phép người
dùng đặt câu hỏi và nhận các đề xuất.
GPT-4, phiên bản mới nhất của mô hình AI đằng sau ChatGPT, đã ra mắt vào
tháng 3. Bản phát hành này mang đến các tính năng mới, chẳng hạn như phân tích tài liệu hoặc các đoạn
văn bản dài hơn.
Cũng trong tháng 3, các tập đoàn khổng lồ như Coca-Cola đã bắt đầu tạo
quảng cáo với sự góp
phần của AI, trong khi Levi's cho biết họ sẽ sử dụng AI để tạo những người
mẫu ảo. Hình ảnh gây sốc mô
tả Giáo hoàng mặc áo khoác phao hiệu Balenciaga màu trắng đã nhanh chóng lan đi
khắp nơi. Một nhóm các nhà truyền bá công nghệ cũng kêu gọi tạm dừng phát triển
AI.
Đọc thêm: Chiếc
áo khoác phao Giáo hoàng Francis mặc là bịp - đây là lịch sử về thời trang giáo
hoàng thực sự
Amazon đã bắt đầu tích hợp các công cụ AI tạo sinh vào các sản phẩm và dịch
vụ của mình vào tháng 4. Trong khi đó, Nhật Bản ra phán quyết rằng sẽ không có
chuyện không
có các hạn chế về bản quyền đối với việc huấn luyện AI tạo sinh ở nước này.
Tại Hoa Kỳ, hồi tháng 5, các biên kịch đã đình công để yêu cầu cấm các kịch
bản do AI tạo ra. Một bức hình khác tạo bởi AI, được cho là ảnh Lầu
Năm Góc đang bốc cháy, đã
được chia sẻ đi khắp nơi.
Vào tháng 7, những người thờ phượng đã trải nghiệm một trong những buổi
lễ tôn giáo đầu tiên do AI
hướng dẫn.
Vào tháng 8, hai tháng sau khi các bản tóm tắt do AI tạo ra dùng được trong
Zoom, công
ty này phải đối mặt với sự giám sát chặt chẽ về những thay đổi trong điều khoản dịch vụ
xung quanh dữ liệu người dùng và AI. Zoom sau đó đã làm rõ chính sách của mình
và cam kết không sử dụng dữ liệu của khách hàng nếu không có sự đồng ý để huấn
luyện AI.
Vào tháng 9, chức năng (nhập câu lệnh bằng) giọng nói và hình ảnh đã có mặt
trên ChatGPT dành cho người dùng trả phí. Adobe đã bắt đầu tích
hợp AI vào các ứng dụng
của mình như Illustrator và Photoshop.
Đến tháng 12, chúng tôi nhận thấy sự chuyển dịch ngày càng tăng sang “Edge
AI”, trong đó các quy
trình AI được xử lý cục bộ, trên chính các thiết bị, thay vì trên đám mây, điều
này mang lại các lợi ích trong bối cảnh quyền riêng tư và bảo mật được đặt lên
hàng đầu. Trong khi đó, EU đã công bố “Đạo
luật AI đầu tiên trên
thế giới.
Rồi sẽ đi đến đâu?
Với làn sóng phát triển AI trong 12 tháng qua, chúng ta có thể sẽ thấy nhiều
thay đổi gia tăng trong năm tới và hơn thế nữa.
Đặc biệt, chúng tôi kỳ vọng sẽ thấy những thay đổi trong bốn lĩnh vực sau.
Tăng cường kết hợp các dịch vụ và chức năng AI
ChatGPT ban đầu chỉ là một chatbot có thể tạo văn bản. Giờ đây, nó có thể tạo
ra văn bản, hình ảnh và âm thanh. Bard của Google giờ đây có thể tương
tác với Gmail, Docs và Drive và hoàn thành các tác vụ trên các dịch vụ này.
Bằng cách kết hợp AI tạo sinh vào các dịch vụ hiện có và kết hợp các chức
năng, các công ty sẽ cố gắng duy trì thị phần của mình và làm cho các dịch vụ
AI trở nên trực quan, dễ tiếp cận và hữu ích hơn.
Đồng thời, các dịch vụ được tích hợp sẽ khiến người dùng dễ bị tổn thương
hơn khi các hành vi vi phạm dữ liệu không thể tránh được xảy đến.
Những thế hệ (AI) chất lượng hơn, thực tế hơn
Đầu năm nay, AI đã gặp khó khăn trong việc hiển thị bàn
tay và tứ chi của con người. Hiện tại, các trình tạo ảnh bằng AI đã được cải thiện rõ rệt trong các
nhiệm vụ này.
Đồng thời, nghiên
cứu đã phát hiện nhiều
trình tạo AI có thể (cho kết quả) thiên lệch ra sao.
Một số nhà phát triển đã tạo các mô
hình có lưu ý đến
tính đa dạng và bao trùm. Các công ty có khả năng sẽ thấy ra lợi thế khi cung cấp
các dịch vụ phản ánh sự đa dạng của cơ sở khách hàng của họ.
Lời kêu gọi ngày càng nhiều về tính minh bạch và các tiêu chuẩn truyền
thông
Nhiều nền tảng tin tức khác nhau đã bị
chỉ trích mạnh mẽ vào
năm 2023 vì sản xuất nội dung do AI tạo ra mà không truyền đạt việc này một
cách minh bạch.
Hình ảnh tạo bởi AI về các nhà lãnh đạo thế giới và các sự kiện đáng chú ý
khác có
rất nhiều trên mạng xã hội, với khả năng gây hiểu lầm và lừa dối cao.
Các tiêu chuẩn của ngành truyền thông nhằm biểu thị một cách minh bạch và
nhất quán khi AI được sử dụng để tạo hoặc tăng cường nội dung sẽ cần phải được
phát triển để cải thiện niềm tin của công chúng.
Mở rộng năng lực AI quốc gia
Trong thời kỳ đầu, nhiều người hài lòng với việc nghịch thử các khả năng của
AI. Tuy nhiên, khi các công cụ AI bắt đầu mở ra những tiến bộ nhanh chóng trên
tất cả các lĩnh vực trong xã hội chúng ta, việc kiểm soát sát sao hơn xem ai
đang điều khiển các công nghệ căn bản này sẽ trở nên ngày càng quan trọng.
Vào năm 2024, chúng ta có thể sẽ chứng kiến các nhà lãnh đạo tập trung
vào tương lai khuyến khích phát triển các
năng lực quốc gia của
họ thông qua việc tăng cường tài trợ cho nghiên cứu và phát triển, các chương
trình đào tạo và các khoản đầu tư khác.
Đối với những người còn lại, dù bạn đang sử dụng AI tạo sinh để giải trí,
làm việc hay học tập, hiểu được điểm mạnh và hạn chế của công nghệ trí tuệ nhân
tạo là điều cần thiết để sử dụng nó một cách có trách nhiệm, tôn trọng và hiệu
quả.
Tương tự, hiểu được những người khác – từ chính phủ đến bác sĩ – đang tăng
mạnh việc dùng AI theo những cách gây ảnh hưởng đến bạn ra sao, cũng quan trọng
không kém.
Đọc thêm: Trí
tuệ nhân tạo đã có mặt trong các bệnh viện của chúng ta. 5 câu hỏi ai cũng muốn
biết đáp án
Tác giả
 |
| Daniel Angus |
 |
| T.J. Thomson |
Giảng viên cao cấp về Truyền thông Hình ảnh & Truyền thông Kỹ thuật số,
Đại học RMIT
Giáo sư Truyền thông Kỹ thuật số, Đại học Công nghệ Queensland
Tuyên bố công khai
T.J. Thomson nhận tài trợ từ Hội đồng Nghiên cứu Úc (ARC). Anh là thành
viên liên kết với Trung tâm Nghiên cứu Xuất sắc ARC về Quyết định Tự động và Xã
hội.
Daniel Angus nhận tài trợ từ Hội đồng nghiên cứu Úc. Ông là Trưởng nhóm
nghiên cứu của Trung tâm Nghiên cứu Xuất sắc ARC về Quyết định Tự động và Xã hội.
Huỳnh
Thị Thanh Trúc dịch
Nguồn: 2023 was the year of generative AI. What can we expect in 2024?, The Conversation, Dec 19, 2023.
