BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU ĐANG NGỐN LẤY HÀNG NGHÌN TỶ USD – VÀ CÁC NƯỚC THU NHẬP THẤP ĐANG PHẢI TRẢ GIÁ
Các phân tích về ảnh hưởng của nắng nóng khắc nghiệt cho thấy những nước thu nhập thấp ở vùng nhiệt đới đã gánh chịu thiệt hại tài chính lớn nhất.
 |
| Một đầm phá khô cạn ở Colombia, nằm trong khu vực chịu ảnh hưởng không nhỏ bởi cái giá của các đợt sóng nhiệt. Ảnh: Juan David Moreno Gallego/Anadolu Agency/Getty |
Nghiên cứu được công bố vào ngày 28 tháng 10 trên tạp chí Science Advances[1], ước tính rằng nền kinh tế toàn cầu đã mất từ 5 nghìn tỷ USD đến 29 nghìn tỷ USD từ năm 1992 đến năm 2013, hậu quả của sự nóng lên toàn cầu do con người thúc đẩy. Nhưng ảnh hưởng tồi tệ nhất là ở các quốc gia nhiệt đới có thu nhập thấp, dẫn tới thu nhập quốc gia của các nước này giảm trung bình 6,7%, trong khi các quốc gia có thu nhập cao chỉ giảm trung bình 1,5%.
 |
| Nguồn: Ref. 1 |
Nghiên cứu cũng nhấn mạnh việc cần phải đưa ra các chính sách khí hậu nhằm giải quyết vấn đề bất công về môi trường. Kai Kornhuber, một nhà khoa học khí hậu tại Đại học Columbia ở Thành phố New York, cho biết phát hiện này “sẽ hỗ trợ các cuộc thảo luận về mất mát và thiệt hại, một chủ đề chính trong [hội nghị thượng đỉnh Liên Hợp Quốc] COP27 sắp tới.”
Vikki
Thompson, nhà khoa học khí hậu tại Đại học Bristol, Vương quốc Anh, cho biết hậu
quả bất bình đẳng của sự nóng lên toàn cầu là “điều đã được nói đến một cách
khá định tính trước đây,” nhưng nghiên cứu này đã “tìm cách để thực sự định lượng
được điều đó.” Công trình cũng tính đến các khu vực trên thế giới vốn thường
bị loại khỏi các nghiên cứu về các đợt nóng cao độ do thiếu dữ liệu, cô nói.
Để
ước tính mức nhiệt cực đoan do phát thải khí nhà kính, các nhà nghiên cứu đã kết
hợp dữ liệu về nhiệt độ trung bình hằng năm của các quốc gia và của năm ngày
nóng nhất mỗi năm từ năm 1992 đến năm 2013 bằng các mô hình tính toán khí hậu. Đồng
tác giả Christopher Callahan, nhà nghiên cứu mô hình khí hậu tại Đại học
Dartmouth ở Hanover, New Hampshire cho biết: “Những ngày rất, rất nóng là một
trong những cách hữu hình nhất mà chúng ta cảm nhận được biến đổi khí hậu.” “Chúng
tôi biết rằng chúng phá hoại mùa màng, làm giảm năng suất lao động, và gây ra
nhiều chấn thương hơn tại nơi làm việc.” Callahan và các đồng nghiệp của
ông đã xem xét mối liên hệ giữa các đợt nóng cao độ và các xu hướng kinh tế, ở
quy mô toàn cầu và quốc gia.
Mô
hình của họ phát hiện ra rằng các vùng thu nhập thấp với xu hướng thời tiết ấm
áp chịu ảnh hưởng nhiều nhất khi nhiệt độ tăng, mặc dù lượng khí thải của họ
thường thấp hơn nhiều so với các vùng giàu có hơn (xem biểu đồ 'Gánh nặng bất
bình đẳng'). Các quốc gia như Brazil, Venezuela và Mali nằm trong số những
quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất, với tổng sản phẩm quốc nội (GDP) bình quân
đầu người giảm khoảng 5% hằng năm so với những gì sẽ xảy ra nếu không có các đợt
sóng nhiệt do con người thúc đẩy. Một cách tương phản, mức giảm GDP ở các
nước như Canada và Phần Lan chỉ vào khoảng 1%.
Đầu tư có mục tiêu
Những phát hiện có thể cho ta biết cách thực thi các chiến lược giúp các quốc gia thích ứng với nắng nóng khắc nghiệt hoặc lượng mưa lớn. Callahan nói: “Thực tế là chúng tôi có thể xác định chính xác tác động của năm ngày nóng nhất trong năm lên tình hình cả năm, bằng các hiệu ứng kinh tế, ngụ ý rằng những ngày đó thực sự có ảnh hưởng vượt trội”. “Vì vậy, các khoản đầu tư nhằm mục tiêu giảm thiểu tác động của nhiệt độ cực đoan tại những thời điểm nóng nhất trong năm có thể mang lại lợi nhuận kinh tế lớn.”
Erich
Fischer, một nhà khoa học khí hậu tại Viện Công nghệ Liên bang Thụy Sĩ ở Zurich,
nói rằng nghiên cứu cũng nhấn mạnh việc đòi hỏi các nước giàu phải trả phần của
họ. “Với gánh nặng bất bình đẳng và tỷ lệ phát thải trước nay… khu vực phương
Bắc cần hỗ trợ phương Nam trong việc đối phó với những tác động bất lợi này.”
doi: https://doi.org/10.1038/d41586-022-03573-z
Huỳnh Thị Thanh Trúc dịch
Nguồn: Climate change is costing trillions — and low-income countries are paying the price, Nature, Nov 07, 2022.
Chú thích:
[1] Callahan, C. W. & Mankin, J. S. Sci. Adv. 8, eadd3726 (2022). Article PubMed Google Scholar
---
Bài có liên quan:
