HỢP TÁC ĐA PHƯƠNG CHO SỰ HỒI PHỤC TOÀN CẦU
Ngày 3 tháng 2 năm 2021 | Emmanuel Macron, Angela Merkel, Macky Sall, António Guterres, Charles Michel, Ursula Von Der Leyen
Chúng ta không nên sợ hãi về một thế giới hậu đại dịch sẽ không giống như hiện trạng trước đây. Chúng ta nên nắm lấy và sử dụng tất cả các diễn đàn thích hợp và các cơ hội đang sẵn có để biến nó thành một thế giới tốt đẹp hơn bằng cách thúc đẩy lý tưởng của sự hợp tác quốc tế.
PARIS - Vào tháng 9 năm 2000, 189 quốc gia đã ký “Tuyên bố Thiên niên kỷ”, định hình các nguyên tắc hợp tác quốc tế cho một kỷ nguyên mới của sự tiến bộ hướng tới các mục tiêu chung. Nổi lên sau Chiến tranh Lạnh, chúng tôi tự tin về năng lực của mình trong việc xây dựng một trật tự đa phương có khả năng giải quyết những thách thức lớn của thời đại: đói và nghèo cùng cực, suy thoái môi trường, dịch bệnh, các cú sốc kinh tế và ngăn ngừa các xung đột. Vào tháng 9 năm 2015, tất cả các quốc gia một lần nữa cam kết thực hiện một chương trình nghị sự đầy tham vọng để cùng nhau giải quyết các thách thức toàn cầu: Chương trình nghị sự 2030 của Liên hợp quốc về Phát triển bền vững.
Thế giới của chúng ta đã trải nghiệm nhiều xu hướng khác nhau, dẫn đến sự thịnh vượng gia tăng trên toàn cầu, trong khi các bất bình đẳng vẫn còn đó hoặc tăng lên. Các nền dân chủ đã mở rộng cùng lúc mà chủ nghĩa dân tộc và chủ nghĩa bảo hộ hồi sinh. Trong những thập kỷ qua, hai cuộc khủng hoảng lớn đã phá vỡ các xã hội của chúng ta và làm suy yếu các khuôn khổ chính sách chung của chúng ta, gieo hoài nghi về năng lực của chúng ta trong việc vượt qua các cú sốc, tập trung xử lý các nguyên nhân gốc rễ của chúng và đảm bảo một tương lai tốt đẹp hơn cho các thế hệ sau. Chúng cũng nhắc nhở chúng ta rằng chúng ta phụ thuộc lẫn nhau như thế nào.
Những cuộc khủng hoảng nghiêm trọng nhất đòi hỏi những quyết định tham vọng nhất để định hình tương lai. Chúng tôi tin rằng cuộc khủng hoảng hiện nay có thể là một cơ hội để xây dựng lại sự đồng thuận về một trật tự quốc tế dựa trên chủ nghĩa đa phương và pháp quyền thông qua hợp tác hiệu quả, đoàn kết và phối hợp. Trên tinh thần này, chúng tôi kiên quyết làm việc cùng nhau, với và trong Liên hợp quốc, các tổ chức khu vực, diễn đàn quốc tế như G7 và G20, và các liên minh đặc biệt để xử trí những thách thức toàn cầu mà chúng ta đối mặt bây giờ và trong tương lai.
Sức khỏe là vấn đề khẩn cấp đầu tiên. Cuộc khủng hoảng COVID-19 là bài kiểm tra lớn nhất cho sự đoàn kết toàn cầu trong nhiều thế hệ. Nó đã nhắc nhở chúng ta về một thực tế hiển nhiên: khi đối mặt với một đại dịch, chuỗi an toàn sức khỏe của chúng ta chỉ mạnh bằng mắt xích yếu nhất trong toàn hệ thống y tế. COVID-19 ở bất cứ đâu cũng là mối đe dọa đối với con người và nền kinh tế ở mọi nơi.
Đại dịch đòi hỏi phải có một phản ứng quốc tế được phối hợp mạnh mẽ nhằm mở rộng nhanh chóng khả năng tiếp cận các xét nghiệm, phương pháp điều trị và vắc-xin, công nhận việc tiêm chủng mở rộng như một dịch vụ công toàn cầu phải có sẵn và giá cả phải chăng cho tất cả mọi người. Về vấn đề này, chúng tôi hoàn toàn ủng hộ nền tảng toàn cầu duy nhất Tăng tốc truy cập vào các công cụ COVID-19 (ACT), do Tổ chức Y tế Thế giới và các đối tác G20 khởi xướng vào tháng Tư.
Để thực hiện sứ mệnh của mình, sáng kiến ACT cần gấp sự hỗ trợ chính trị và tài chính rộng rãi hơn. Chúng tôi cũng khuyến khích luồng dữ liệu tự do giữa các đối tác và sự nhượng quyền tự nguyện sở hữu trí tuệ. Trong dài hạn, chúng ta cũng cần một đánh giá độc lập và toàn diện về sự ứng phó của mình để rút ra tất cả các bài học của đại dịch này và chuẩn bị tốt hơn cho đại dịch tiếp theo. WHO có vai trò trung tâm trong quá trình này.
Môi trường cũng là một vấn đề cấp bách. Trước thềm Hội nghị về biến đổi khí hậu của Liên hợp quốc (COP26) tại Glasgow vào tháng 11, chúng ta phải tăng cường nỗ lực để giải quyết biến đổi khí hậu và làm cho các nền kinh tế của chúng ta bền vững hơn. Đến đầu năm 2021, các quốc gia chiếm hơn 65% lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính toàn cầu dường như có khả năng đưa ra các cam kết đầy tham vọng về tính trung lập các-bon. Toàn thể chính quyền các nước, doanh nghiệp, thành phố và tổ chức tài chính nên tham gia ngay liên minh toàn cầu để giảm lượng khí thải CO2 xuống mức 0 thuần theo Thỏa thuận khí hậu Paris - và bắt đầu triển khai các kế hoạch và chính sách cụ thể.
Đại dịch đã gây ra cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất thế giới kể từ sau Thế chiến thứ hai. Phục hồi nền kinh tế thế giới mạnh mẽ và ổn định là một ưu tiên căn bản. Thật vậy, cuộc khủng hoảng hiện nay đang đe dọa phá hủy những tiến bộ mà chúng ta đã làm được trong hơn hai thập kỷ trong việc chống lại đói nghèo và bất bình đẳng giới. Sự bất bình đẳng đang đe dọa các nền dân chủ của chúng ta bằng cách làm suy yếu sự gắn kết xã hội.
Không còn nghi ngờ gì nữa, toàn cầu hóa và hợp tác quốc tế đã giúp hàng tỷ người thoát nghèo; nhưng gần một nửa dân số thế giới vẫn phải vật lộn để đáp ứng các nhu cầu cơ bản. Và trong nhiều quốc gia, khoảng cách giàu nghèo đã trở nên không thể chịu đựng được nữa, phụ nữ vẫn không được hưởng cơ hội bình đẳng và nhiều người đang cần được trấn an về lợi ích của toàn cầu hóa.
Khi chúng ta giúp các nền kinh tế vượt qua cuộc suy thoái tồi tệ nhất kể từ năm 1945, ưu tiên cốt lõi của chúng ta vẫn phải là đảm bảo thương mại tự do dựa trên luật lệ như một động cơ quan trọng của tăng trưởng bền vững cho mọi người và mọi ngành. Chúng ta phải, vì vậy, củng cố Tổ chức Thương mại Thế giới và sử dụng hết tiềm năng của thương mại quốc tế để phục hồi kinh tế. Đồng thời, bảo vệ môi trường và sức khỏe cũng như các chuẩn mực xã hội phải được đặt vào trọng tâm của các mô hình kinh tế của chúng ta, đồng thời đảm bảo các điều kiện cần thiết cho sự đổi mới.
Chúng ta cần chắc chắn rằng sự phục hồi toàn cầu đến được với mọi người. Điều đó có nghĩa là tăng cường hỗ trợ của chúng ta đối với các nước đang phát triển, đặc biệt là ở châu Phi, bằng cách xây dựng dựa trên và vượt ra ngoài các quan hệ đối tác hiện hữu như Hiệp định G20 với châu Phi và nỗ lực chung của nó với Câu lạc bộ Paris trong Sáng kiến hoãn nghĩa vụ nợ. Điều chính yếu là phải hỗ trợ hơn nữa các quốc gia đó trong việc giảm gánh nặng nợ và đảm bảo nguồn tài chính bền vững cho nền kinh tế của họ, sử dụng toàn bộ các công cụ tài chính quốc tế như tài sản dự trữ của Quỹ tiền tệ quốc tế, quyền rút vốn đặc biệt (SDRs).
Sự phát triển của các công nghệ mới đã là một lợi thế to lớn cho sự tiến bộ, cho mọi người và mọi ngành, góp phần vào sự cởi mở và khả năng hồi phục của các xã hội, nền kinh tế và các quốc gia, đồng thời chứng minh khả năng cứu sinh trong đại dịch. Tuy nhiên, gần một nửa dân số thế giới - và hơn một nửa phụ nữ và trẻ em gái trên thế giới - vẫn còn chưa được kết nối và không thể tiếp cận các lợi ích của những công nghệ này.
Hơn nữa, sức mạnh đáng kể của công nghệ mới có thể bị lạm dụng để hạn chế các quyền và tự do của công dân, gieo rắc hận thù hoặc tội ác nghiêm trọng. Chúng ta cần xây dựng dựa trên các sáng kiến hiện có và vận động sự tham gia của các bên liên quan nhằm điều tiết một cách hiệu quả mạng Internet để tạo ra một môi trường kỹ thuật số an toàn, tự do và cởi mở, một môi trường đáng tin cậy trong đó sự lưu thông của dữ liệu được đảm bảo. Lợi ích tích lũy được đặc biệt phải đến những người thiệt thòi nhất, kể cả việc giải quyết các thách thức về thuế của quá trình số hóa nền kinh tế và chống lại cạnh tranh thuế độc hại.
Cuối cùng, cuộc khủng hoảng sức khỏe đã làm gián đoạn việc học của hàng triệu trẻ em và sinh viên. Chúng ta phải giữ lời hứa cung cấp giáo dục cho tất cả mọi người và trang bị cho thế hệ tiếp theo với sự hiểu biết về các kỹ năng và khoa học cơ bản, cũng như sự hiểu biết về các nền văn hóa khác nhau, lòng khoan dung và sự chấp nhận tính đa nguyên, và tôn trọng tự do tín ngưỡng. Trẻ em và thanh thiếu niên là tương lai của chúng ta, và giáo dục của chúng là điều có tính quyết định.
Để ứng phó trước những thách thức này, chủ nghĩa đa phương không chỉ đơn thuần là một kỹ thuật ngoại giao. Nó định hình một trật tự thế giới và là một phương thức tổ chức các mối quan hệ quốc tế rất cụ thể dựa trên sự hợp tác, thượng tôn pháp luật, hành động tập thể và các nguyên tắc chung. Thay vì đối lập các nền văn minh và giá trị với nhau, chúng ta phải xây dựng một chủ nghĩa đa phương đoàn kết hơn, tôn trọng những khác biệt của chúng ta nhiều như sự tôn trọng các giá trị chung của chúng ta từng được khắc ghi trong Tuyên ngôn Thế giới về Nhân quyền.
Thế giới sau COVID-19 sẽ không như xưa nữa. Chúng ta hãy tận dụng các diễn đàn và cơ hội khác nhau như Diễn đàn Hòa bình Paris để hành động hướng tới giải quyết những thách thức này với một tầm nhìn rõ ràng. Chúng tôi mời các nhà lãnh đạo chính trị, kinh tế, tôn giáo và tư tưởng đóng góp vào cuộc đối thoại toàn cầu này.
================================
 |
| Justin Vaïsse (1973-) |
Pascal Lamy (1947-)
“Đại dịch phải nên là hồi chuông cảnh tỉnh cho một thế giới bình đẳng, đoàn kết và bền vững hơn. Do đó, việc biến vắc-xin trở thành sản phẩm công có thể đặt nền tảng cho một trật tự quốc tế công bằng hơn”.
Pascal Lamy, Chủ tịch Diễn đàn Hòa bình Paris
“Chúng ta cần tạo ra những điều kiện cho một thế giới hậu COVID-19 công bằng hơn và mạnh mẽ hơn. Tại Diễn đàn Hòa bình Paris, các nhà lãnh đạo thế giới, người đứng đầu các tổ chức quốc tế, các nhà hoạt động phi chính phủ và các đại diện từ giới doanh nghiệp đã bắt đầu một cuộc tranh luận về các nguyên tắc cập nhật dẫn đường cho chúng ta. Cuộc thảo luận này bây giờ sẽ tiếp tục, với mục tiêu là đạt được sự đồng thuận về những gì sẽ xảy ra khi tình trạng khó khăn toàn cầu hiện tại của chúng ta chấm dứt.”
Justin Vaïsse, Tổng giám đốc Diễn đàn Hòa bình Paris
NVH dịch
Nguồn: “Multilateral Cooperation for Global Recovery”, Project Syndicate, 3.2.2021.
