“KHÔNG TRỞ LẠI VỚI SỰ BÌNH THƯỜNG”: TỪ ROBERT DE NIRO ĐẾN JULIETTE BINOCHE, LỜI KÊU GỌI CỦA 200 NGHỆ SĨ VÀ NHÀ KHOA HỌC
Một tập thể các nhà khoa học và văn nghệ sĩ, trong đó có Madonna, Cate Blanchett, Philippe Descola, Albert Fert, và do Juliette Binoche và Aurélien Barrau khởi xướng, đã đưa lên diễn đàn Le Monde lời kêu gọi các nhà lãnh đạo và công dân thay đổi một cách sâu sắc lối sống, lối tiêu thụ và nền kinh tế của chúng ta.
Diễn đàn. Đại dịch Covid-19 là một thảm kịch. Tuy nhiên, cuộc khủng hoảng này có ưu điểm là kêu gọi chúng ta đối mặt với những vấn đề trọng yếu.
Bảng tổng kết thật đơn giản: Những “điều chỉnh” là không đủ, vấn đề có tính hệ thống.
Thảm họa sinh thái đang diễn ra thuộc về một “siêu khủng hoảng”: hủy diệt hàng loạt sự sống trên trái đất là điều không còn nghi ngờ gì nữa và tất cả các chỉ báo cho thấy mối đe dọa trực tiếp sự sống. Khác với một đại dịch, dù là nghiêm trọng, đây là một sự sụp đổ toàn diện mà hậu quả là vô cùng nặng nề.
Do đó, chúng tôi trịnh trọng kêu gọi các nhà lãnh đạo và công dân hãy rời xa tư duy logic yếu kém hiện vẫn còn chiếm ưu thế, để xây dựng lại một cách vững chắc các mục tiêu, giá trị và nền kinh tế của chúng ta.
Đỉnh điểm của sự tan vỡ
Chủ nghĩa tiêu thụ đã dẫn dắt chúng ta đến chỗ khước từ chính sự sống: sự sống của thực vật, động vật và của một số lớn con người. Nạn ô nhiễm, khí hậu nóng lên và sự tàn phá cảnh quan tự nhiên đã đưa thế giới đến đỉnh điểm của sự tan vỡ.
Vì những lý do đó, cộng thêm với những bất công xã hội ngày càng gia tăng, việc “trở lại với sự bình thường” là điều bất khả thi.
Thực hiện một sự biến đổi triệt để - ở tất cả các mức độ - đòi hỏi sự táo bạo và lòng dũng cảm. Biến đổi này sẽ không xảy ra nếu không có quyết tâm cam kết của đông đảo quần chúng. Khi nào thì hành động? Đó là vấn đề của sự sống còn cũng như của phẩm giá và tinh thần chặt chẽ.
Lynsey Addario, phóng viên; Isabelle Adjani, diễn viên; Roberto Alagna, ca sĩ lyrique; Pedro Almodovar, đạo diễn; Santiago Amigorena, văn sĩ; Angèle, ca sĩ; Adria Arjona,diễn viên; Yann Arthus-Bertrand, nhiếp ảnh gia, đạo diễn; Ariane Ascaride, diễn viên; Olivier Assayas, đạo diễn; Josiane Balasko, diễn viên; Jeanne Balibar, diễn viên; Bang Hai Ja, họa sĩ; Javier Bardem, diễn viên; Aurélien Barrau, nhà vật lý thiên văn học, thành viên danh dự của Institut universitaire de France; Mikhail Baryshnikov, nghệ sĩ múa, biên đạo múa; Nathalie Baye, diễn viên; Emmanuelle Béart, diễn viên; Jean Bellorini, đạo diễn; Monica Bellucci, diễn viên; Alain Benoit, nhà vật lý, Viện Hàn lâm khoa học; Charles Berling, diễn viên; Juliette Binoche, diễn viên; Benjamin Biolay, ca sĩ; Dominique Blanc, diễn viên; Cate Blanchett, diễn viên; Gilles Bœuf, nguyên chủ tịch Viện Bảo tàng lịch sử tự nhiên quốc gia; Valérie Bonneton, diễn viên; Aurélien Bory, đạo diễn; Miguel Bosé, diễn viên, ca sĩ; Stéphane Braunschweig, đạo diễn; Stéphane Brizé, đạo diễn; Irina Brook, đạo diễn; Peter Brook, đạo diễn; Valeria Bruni Tedeschi, diễn viên, đạo diễn; Khatia Buniatishvili, pianiste; Florence Burgat, triết gia, giám đốc nghiên cứu ở Inrae; Guillaume Canet, diễn viên, đạo diễn; Anne Carson, nhà thơ, văn sĩ, Viện Hàn lâm nghệ thuật và khoa học; Michel Cassé, nhà vật lý thiên văn học; Aaron Ciechanover, Giải Nobel về hóa học; François Civil, diễn viên; François Cluzet, diễn viên; Isabel Coixet, đạo diễn; Gregory Colbert, nhiếp ảnh gia, đạo diễn; Paolo Conte, ca sĩ; Marion Cotillard, diễn viên; Camille Cottin, diễn viên; Penélope Cruz, diễn viên; Alfonso Cuaron, đạo diễn; Willem Dafoe, diễn viên; Béatrice Dalle, diễn viên; Alain Damasio, văn sĩ; Ricardo Darin, diễn viên; Cécile de France, diễn viên; Robert De Niro, diễn viên; Annick de Souzenelle, văn sĩ; Johann Deisenhofer, nhà hóa sinh, Giải Nobel về hóa học; Kate del Castillo, diễn viên; Miguel Delibes Castro, nhà sinh vật học, Viện Hàn lâm khoa học Tây Ban Nha; Emmanuel Demarcy-Mota, đạo diễn; Claire Denis, đạo diễn; Philippe Descola, nhà nhân học, Huy chương vàng của CNRS; Virginie Despentes, văn sĩ; Alexandre Desplat, nhà soạn nhạc; Arnaud Desplechin, đạo diễn; Natalie Dessay, ca sĩ lyrique; Cyril Dion, văn sĩ, đạo diễn; Hervé Dole, nhà vật lý thiên văn học, thành viên danh dự của Institut universitaire de France; Adam Driver, diễn viên; Jacques Dubochet, Giải Nobel về hóa học; Diane Dufresne, ca sĩ; Thomas Dutronc, ca sĩ; Lars Eidinger, diễn viên; Olafur Eliasson, nghê sĩ tạo hình, điêu khắc gia; Marianne Faithfull, ca sĩ; Pierre Fayet, thành viên Viện Hàn lâm khoa học; Abel Ferrara, đạo diễn; Albert Fert, Giải Nobel về vật lý; Ralph Fiennes, diễn viên; Edmond Fischer, nhà hóa sinh, Giải Nobel Y học; Jane Fonda, diễn viên; Joachim Frank, Giải Nobel về hóa học; Manuel Garcia-Rulfo, diễn viên; Marie-Agnès Gillot, nghệ sĩ múa ưu tú; Amos Gitaï, đạo diễn; Alejandro Gonzales Iñarritu, đạo diễn; Timothy Gowers, Huy chương Fields về toán học; Eva Green, diễn viên; Sylvie Guillem, nghệ sĩ múa étoile; Ben Hardy, diễn viên; Serge Haroche, Giải Nobel về vật lý; Dudley R. Herschbach, Giải Nobel về hóa học; Roald Hoffmann, Giải Nobel về hóa học; Rob Hopkins, sáng lập viên “đô thị đang phát triển”, (villes en transition); Nicolas Hulot, chủ tịch danh dự của Quỹ Nicolas Hublot về thiên nhiên và con người (Fondation Nicolas Hulot pour la nature et l’Homme); Imany, ca sĩ; Jeremy Irons, diễn viên; Agnès Jaoui, diễn viên, đạo diễn; Jim Jarmusch, đạo diễn; Vaughan Jones, Huy chương Fields về toán học; Spike Jonze, đạo diễn; Camélia Jordana, ca sĩ; Jean Jouzel, nhà khí hậu học, giải Vetlesen; Anish Kapoor, điêu khắc gia, họa sĩ; Naomi Kawase, đạo diễn; Sandrine Kiberlain, diễn viên; Angélique Kidjo, ca sĩ; Naomi Klein, văn sĩ; Brian Kobilka, Giải Nobel về hóa học; Hirokazu Kore-eda, đạo diễn; Panos Koutras, đạo diễn; Antjie Krog, nhà thơ; La Grande Sophie, ca sĩ; Ludovic Lagarde, đạo diễn; Mélanie Laurent, diễn viên; Bernard Lavilliers, ca sĩ; Yvon Le Maho, nhà sinh thái sinh lý học, thành viên Viện Hàn lâm khoa học; Roland Lehoucq, nhà vật lý thiên văn học; Gilles Lellouche, diễn viên, đạo diễn; Christian Louboutin, nhà sáng tạo; Roderick MacKinnon, Giải Nobel về hóa học; Madonna, ca sĩ; Macha Makeïeff, đạo diễn; Claude Makélélé, cầu thủ bóng đá; Ald Al Malik, nghệ sĩ rap; Rooney Mara, diễn viên; Ricky Martin, ca sĩ; Carmen Maura, diễn viên; Michel Mayor, Giải Nobel về vật lý; Médine, nghệ sĩ rap; Melody Gardot, ca sĩ; Arturo Menchaca Rocha, nhà vật lý, nguyên chủ tịch Viện Hàn lâm khoa học Mexico; Raoni Metuktire, thủ lĩnh người Anh-Điêng Raoni; Julianne Moore, diễn viên; Wajdi Mouawad, đạo diễn, tác gia; Gérard Mouroux, Giải Nobel về vật lý; Nana Mouskouri, ca sĩ; Yael Naim, ca sĩ; Jean-Luc Nancy, triết gia; Guillaume Néry, vô địch thế giới về ngưng thở; Pierre Niney, diễn viên; Michaël Ondaatje, văn sĩ; Thomas Ostermeier, đạo diễn; Rithy Panh, đạo diễn; Vanessa Paradis, ca sĩ, diễn viên; James Peebles, Giải Nobel về vật lý; Corine Pelluchon, triết gia; Joaquin Phoenix, diễn viên; Pomme, ca sĩ; Iggy Pop, ca sĩ; Olivier Py, đạo diễn; Radu Mihaileanu, đạo diễn; Susheela Raman, ca sĩ; Edgar Ramirez, diễn viên; Charlotte Rampling, diễn viên; Raphaël, ca sĩ; Eric Reinhardt, văn sĩ; Residente, ca sĩ; Jean-Michel Ribes, đạo diễn; Matthieu Ricard, tu sĩ Phật giáo; Richard Roberts, Giải Nobel Y học; Isabella Rossellini, diễn viên; Cecilia Roth, diễn viên; Carlo Rovelli, nhà vật lý, thành viên danh dự của Institut universitaire de France; Paolo Roversi, nhiếp ảnh gia; Ludivine Sagnier, diễn viên; Shaka Ponk (Sam et Frah), ca sĩ; Vandana Shiva, triết gia, văn sĩ; Abderrahmane Sissako, đạo diễn; Gustaf Skarsgard, diễn viên; Sorrentino Paolo, đạo diễn; Sabrina Speich, nhà hải dương học, huy chương Albert Defant; Sting, ca sĩ; James Fraser Stoddart, Giải Nobel về hóa học; Barbra Streisand, ca sĩ, diễn viên, đạo diễn; Malgorzata Szumowska, đạo diễn; Béla Tarr, đạo diễn; Bertrand Tavernier, đạo diễn; Alexandre Tharaud, nghệ sĩ piano; James Thierré, đạo diễn, nghệ sĩ múa; Mélanie Thierry, diễn viên; Tran Anh Hung, đạo diễn; Jean-Louis Trintignant, diễn viên; Karin Viard, diễn viên; Rufus Wainwright, ca sĩ; Lulu Wang, đạo diễn; Paul Watson, thủy thủ, văn sĩ; Wim Wenders, đạo diễn; Stanley Whittingham, Giải Nobel về hóa học; Sonia Wieder-Atherton, nghệ sĩ violoncelle; Frank Wilczek, Giải Nobel về vật lý; Olivia Wilde, diễn viên; Christophe Willem, ca sĩ; Bob Wilson, đạo diễn; Lambert Wilson, diễn viên; David Wineland, Giải Nobel về vật lý; Xuan Thuan Trinh, nhà vật lý thiên văn học; Muhammad Yunus, nhà kinh tế học, giải Nobel hòa bình; Zazie, ca sĩ.
Người dịch: Thái Thị Ngọc Dư
Nguồn: “Non à un retour à la normale”: de Robert De Niro à Juliette Binoche, l’appel de 200 artistes et scientifiques, Le Monde, 6.5.2020
