NHÀ THỐNG KÊ CỦA THẾ KỈ XIX ĐÃ DỰ BÁO HOÀN TOÀN SAI LẦM CHO NĂM 2020
Walter Willcox, nhà thống kê lớn vào đầu những năm 1900, đã tiên đoán là Pháp sẽ xuất khẩu trẻ em sang Hoa Kì, do bên kia Thái Bình Dương không còn sinh con.
Những tiên đoán cho năm 2020 của Walter Willcox đăng trên báo Excelsor hoàn toàn sai.
KHÁC THƯỜNG. – Các tính toán không đúng, Walter à. Khi năm 2019 đang kết thúc và năm 2020 đang giang tay đón chúng ta, HuffPost ngụp lặn trong kho lưu trữ của Thư viện quốc gia Pháp để tìm hiểu thế kỉ trước tưởng tượng năm 2020 như thế nào.
Tự hỏi tương lai sẽ như thế nào trong vài thập niên hay vài thế kỉ sắp tới sẽ như thế nào không phải là một điều hiếm có. Có người tiến hành những nghiên cứu để tiên đoán tương lai. Đôi lúc họ không mấy thành công. Đó là trường hợp của nhà thống kê Mĩ Walter Francis Willcox, bằng những tính toán của mình, đã thử hình dung dân số Mĩ vào thế kỉ XXI. Và điều tối thiểu ta có thể nói là chắc chắn ông đã phạm sai sót đâu đó.
Nhiều tờ báo ở Pháp từ năm 1911 đến năm 1933, có nhiều bài viết đề cập đến những nghiên cứu của nhà toán học này. Chẳng hạn, ngày 11 tháng giêng năm 1911, báo Excelsior đưa một tin ngắn thông tin là đến năm 2020 “nước Mĩ sẽ không còn trẻ con dưới 5 tuổi”.
Thật vậy, theo những “kết luận toán học” của Walter Willcox, kể từ 2015, sẽ không có đứa trẻ nào sinh ra bên kia Thái Bình Dương nữa. Tờ Excelsior, trích dẫn nhà thống kê, cho biết thêm là Pháp sẽ có một vai trò trong chuyện này: “Cách duy nhất để thấy còn có trẻ con ở Hoa Kì trong thời kì này, một thời kì quy cho cùng không còn xa nữa, là nhập khẩu từ Pháp vì đất nước chúng ta tiếp tục còn có trẻ con tám mươi năm sau Hoa Kì”.
Tuy nhiên nếu tiên đoán này làm ta cười thì cũng cần nói rõ rằng Walter Willcox từng là chủ tịch Hội thống kê Hoa Kì (ASA) và Hội kinh tế Hoa Kì (AEA), tổ chức kinh tế học chuyên nghiệp nổi tiếng nhất. Thể theo báo mạng Ithaca Voice, ông được biết đến như là “cha đẻ của ngành dân số học Mĩ”, đồng giám đốc cuộc điều tra dân số Mĩ năm 1900 và được phong giáo sư khoa triết tại đại học Cornell trước khi trở thành giáo sư kinh tế học.
 |
| Walter F. Willcox (1861-1964) |
Tuy nhiên, điều mà bài báo Excelsior không nêu là nhà toán học không đề cập đến sự biến mất của trẻ con tại Hoa Kì, nhưng chỉ nói đến sự biến mất của trẻ con “da trắng”. Thật vậy, dường như Walter Willcox có tư tưởng đặc biệt phân biệt chủng tộc và lo ngại sự biến mất của “chủng tộc da trắng”, có lợi cho người da đen. Một phiên bản Mĩ của lí thuyết cuộc “thay thế lớn[*]” ở châu Âu.
Ngày 31 tháng 12 năm 1910, tờ Ascheville Citizen cũng đăng tin, được trang Gizmodo nhắc lại năm 2015, về những nghiên cứu của nhà kinh tế. Theo tác giả này, Hoa Kì tiến hành một vụ “tự tử sắc tộc” vì “phụ nữ da trắng không sinh đủ trẻ con”.
Chúng ta ở buổi ban đầu của năm 2020 và may thay trẻ con thuộc mọi sắc tộc vẫn luôn chào đời ở Hoa Kì và ở Pháp. Điều này chắc phải trấn an những người ủng hộ cuộc “thay thế lớn” về những gì sẽ xảy ra trong những năm sắp tới.
Nguyễn Đôn Phước dịch
Nguồn: “Pour l’année 2020, ce statisticien du XIX siècle avait tout faux dans ses prédictions”, HuffPost, 29.12.2019
Chú thích:
[*] Theo Wikipedia, “Grand remplacement” là một lí thuyết âm mưu cực hữu, phân biệt chủng tộc và bài ngoại, theo đó có một quá trình có tính toán nhằm thay thế dân số Pháp và châu Âu bằng một dân số phi châu Âu, có nguồn gốc từ châu Phi và Bắc Phi. Sự thay thế dân số này kéo theo sự thay thế nền văn minh và quá trình này được giới tinh hoa chính trị, trí thức và truyền thông châu Âu ủng hộ, vì hệ tư tưởng hay vì quyền lợi kinh tế (ND).↩
