'LIỆU HỌC BẰNG NÀY RA TRƯỜNG CÓ VIỆC LÀM KHÔNG?' LÀ CÂU HỎI SAI. ĐÂY MỚI LÀ ĐIỀU BẠN NÊN HỎI
Good Free Photos/Unsplash, CC BY |
Thời gian này là mùa tham quan trường đại học và đưa ra các quyết định học tập cho học sinh lớp 12.
Là một học giả, câu hỏi mà tôi nhận được nhiều nhất từ học sinh và phụ huynh là “bằng cấp này có giúp tôi có việc làm không?”.
Chuyện này rất dễ
hiểu. Tuy nhiên, đây không hẳn là câu
hỏi đúng khi những người trẻ cân nhắc xem khóa học nào phù hợp nhất với mình.
Chỉ chú tâm vào triển vọng công việc trước mắt (“bằng cấp đồng nghĩa với việc làm”) có thể giới hạn sự hiểu biết về những gì các khóa học đại học thực sự mang lại.
Đọc thêm: Đại học không chỉ là các bài giảng. Khi chọn
bằng cấp, hãy hỏi xem bạn có được hỗ trợ gì không
Bằng cấp có tác dụng gì?
Bằng cấp không chỉ là cánh cổng dẫn đến việc làm mà còn là nền tảng cho cuộc sống phát triển về mặt chuyên môn
và cá nhân.
Sinh viên thường bắt đầu một khóa học đại học với định hướng nghề nghiệp cụ
thể trong đầu, để rồi khám phá ra những sở thích mới dẫn họ đến những hướng đi không ngờ tới.
Ví dụ, một sinh viên với ước mơ trở thành nhà thiết kế thời trang có thể bắt đầu học ngành thiết kế nhưng lại nhận ra nhu cầu
của ngành này xung đột với bản chất hướng nội của mình.
Thế là, người
đó có lẽ sẽ khám phá ra niềm đam mê với hàng dệt may bền vững,
một lĩnh vực đòi hỏi phải nghiên cứu vật liệu thật tỉ mỉ.
Tấm bằng ngành
thiết kế đó không dẫn tới một đích đến duy nhất mà tạo cơ hội để người học tìm hiểu xem bản thân thực sự phù hợp với điều gì và các kỹ năng cần thiết để theo đuổi điều
đó.
Không phải là
“nhất nghệ tinh”
Giáo dục đại học không chỉ là thành thạo một môn học, mà còn là gặt
hái các kỹ năng chuyển đổi được, chẳng hạn như giải quyết vấn đề, truyền đạt và khả năng làm việc trong nhiều tình huống khác
nhau với nhiều người khác nhau.
Học đại học cũng liên quan đến việc phát triển tư duy phản biện
và khả năng đánh giá chứng cứ. Đây là những kỹ năng có thể áp dụng vào
nhiều ý tưởng và vấn đề khác nhau về sau.
Trong thế giới công nghệ không thể đoán trước ngày nay, những công việc mới xuất hiện nhanh
như vũ bão, trong khi số khác thì biến mất. Bằng đại học
sẽ trang bị cho sinh viên khả năng thích ứng để vượt
qua những thay đổi này, thay vì chỉ
đơn giản là học cho phù hợp với các loại công việc hiện có.
Vì vậy, thay vì hỏi liệu bằng cấp có trực tiếp giúp bạn có việc làm hay
không, hãy xem xét năm câu hỏi sau đây.
Bằng đại học sẽ dạy sinh viên cách làm việc với người khác và giải quyết vấn đề. Marvin Meyer/ Unsplash, CC BY |
1. Tôi sẽ phát triển những kỹ năng gì trong chương trình này?
Chẳng hạn, các ngành học thuộc lĩnh vực sáng tạo khuyến
khích tư duy phản biện, óc sáng tạo, kỹ năng chuyên
môn và khả năng diễn đạt cũng như trình bày ý tưởng,
đều là những
kỹ năng được đánh giá cao trong nhiều lĩnh vực.
Bằng cấp về nghệ thuật hoặc khoa học sức khỏe cũng có thể bồi dưỡng các kỹ năng tư duy phản biện và nghiên cứu quý giá.
2. Có cơ hội trải nghiệm thực tế không?
Tìm kiếm các khóa học cung cấp chương trình thực tập, dự án với doanh nghiệp và thực hành thực tế. Những
trải nghiệm này giúp sinh viên xây dựng mạng lưới chuyên nghiệp và hiểu rõ hơn
về những gì họ thực sự thích (và không thích) về các loại công việc khác nhau.
3. Khóa học có giúp tôi tiếp xúc với nhiều bối cảnh văn hóa khác nhau
không?
Hãy cân nhắc các chương trình có cơ hội trao đổi quốc tế. Những trải nghiệm này có thể mang tính chuyển biến, mở rộng các góc nhìn văn hóa của sinh viên và nâng cao sự nhạy cảm lẫn nhận thức của họ về các môi trường văn hóa
đa dạng. Chúng cũng nuôi dưỡng sự trưởng thành và tính độc lập bằng cách thách thức sinh viên xoay xở trong các môi trường
xa lạ với các bạn cùng lứa.
Nhiều trường đại học và khóa học cho sinh viên cơ hội học một phần chương trình ở nước ngoài. Samantha Gades/ Unsplash, CC BY |
4. Khóa học này bồi dưỡng khả năng phục hồi và học tập suốt đời như thế
nào?
Tìm kiếm các khóa học nhấn mạnh vào tính sáng tạo, thử nghiệm, tư duy độc lập và giảng dạy trong
môi trường học tập thực hành.
Những khóa học như vậy dạy sinh viên cách ứng phó với sự thay đổi – họ sẽ cần đến kỹ năng này trong môi trường làm việc biến chuyển nhanh chóng. Sinh viên cũng sẽ được chuẩn
bị để học tập liên tục suốt đời, vốn rất cần thiết cho sự
phát triển bền vững của sự nghiệp và cá nhân.
5. Những cựu sinh viên mới đây đã làm gì với tấm bằng này?
Việc khám phá những hướng đi đa dạng của các sinh viên đã tốt nghiệp có thể đem lại cái nhìn thực tế về những
khả năng của một
tấm bằng.
Vào mùa tham quan trường học, hãy tìm kiếm các hội thảo, sinh viên và nhân viên
hiện tại. Hỏi về các lựa chọn học tập nâng cao – sinh viên của một khóa học cụ
thể có thường cần (hoặc muốn) học sau đại học không?
Và hãy nhớ
Dù chọn học ngành nào, điều quan trọng là sinh viên phải theo đuổi điều họ thực sự quan tâm. Giáo dục
có thể và nên mang lại niềm vui.
Đọc thêm: Không biết nên học gì vào năm tới? 6 điều
cần cân nhắc khi bạn quyết định
Tác giả
Cherine Fahd |
Phó Trưởng khoa, Khoa Thiết kế, Đại học Công nghệ Sydney
Tuyên bố công
khai
Cherine Fahd không làm việc, tư vấn, sở hữu cổ phần trong hoặc
nhận tài trợ từ bất kỳ công ty hoặc tổ chức nào có thể hưởng lợi từ bài viết
này và không có sự trực thuộc nào ngoài giới chuyên môn của mình.
Huỳnh
Thị Thanh Trúc dịch
Nguồn: ‘Will this degree lead to a job?’ is the wrong question. Here’s what you should ask instead, The Conversation, Aug 12, 2024.