BA KĨ NĂNG CẦN THIẾT ĐỂ LẤY BẰNG TIẾN SĨ CŨNG LÀ NHỮNG KĨ NĂNG MÀ NHÀ TUYỂN DỤNG MONG MUỐN
Các tác giả: Lilia Mantai và Mauricio Marrone
Ngày càng có nhiều người đăng ký học tiến sĩ. Điều mà nhiều người không biết là thực sự cần có kĩ năng nghiêm túc để làm điều này - và, quan trọng hơn, là hoàn thành nó.
Chúng tôi đã phân tích các tiêu chí lựa chọn ứng viên tiến sĩ trên một nền tảng quảng cáo các chương trình tiến sĩ. Phân tích của chúng tôi về hàng nghìn trong số những quảng cáo này đã tiết lộ chính xác những loại kĩ năng mà các quốc gia và ngành học khác nhau yêu cầu.
Đầu tiên, tại sao lại học tiến sĩ?
Người ta theo đuổi bằng tiến sĩ vì nhiều lý do. Họ có thể muốn nổi bật giữa đám đông trong thị trường việc làm, học cách nghiên cứu, có kiến thức chuyên môn sâu hơn trong một lĩnh vực mà họ quan tâm, hoặc theo đuổi sự nghiệp học thuật.
Đáng buồn là có quá nhiều nghiên cứu sinh tiến sĩ chưa bao giờ học xong. Tiến sĩ hóa ra quá vất vả, không được hỗ trợ tốt, bào mòn tinh thần, tiêu hao tài chính, v.v.. Việc bỏ học tiến sĩ thường có nghĩa là tổn thất tài chính đáng kể cho các tổ chức và cá nhân, chưa kể các chi phí tâm lý cho những hậu quả khác như lòng tự trọng bị giảm sút, lo lắng và cô đơn.
Đọc thêm: 1/5 nghiên cứu sinh tiến sĩ có thể bỏ học. Dưới đây là một số mẹo để tiếp tục đeo đuổi
Xã hội và nền kinh tế của chúng ta chỉ có thể được hưởng lợi từ lực lượng lao động có trình độ học vấn tốt hơn, vì vậy quản lý việc tuyển sinh tiến sĩ và rõ ràng về các kì vọng là nằm trong lợi ích quốc gia. Việc mở rộng giáo dục tiến sĩ đã dẫn đến một quá trình lựa chọn cạnh tranh hơn, nhưng các tiêu chí không rõ ràng.
Để làm rõ các kì vọng dành cho bằng tiến sĩ, chúng tôi đã chuyển sang một nền tảng công việc nghiên cứu tại châu Âu được hỗ trợ bởi EURAXESS (một sáng kiến toàn châu Âu của Ủy ban châu Âu), nơi các chương trình tiến sĩ được quảng cáo là việc làm. Các kĩ năng cần thiết được liệt kê trong tiêu chí lựa chọn. Chúng tôi đã phân tích 13.562 quảng cáo tiến sĩ cho các loại kĩ năng mà các quốc gia và ngành học khác nhau yêu cầu.
Chúng tôi đã có ba phát hiện cụ thể.
1. Ba kĩ năng hàng đầu cần thiết cho một tiến sĩ
Hóa ra để làm một tiến sĩ phải cần rất nhiều những kĩ năng được gọi là kĩ năng có thể chuyển đổi được (transferable skill). Đây là những kĩ năng có thể được chuyển dịch và áp dụng cho bất kỳ bối cảnh chuyên nghiệp nào. Ba kĩ năng cần thiết hàng đầu là:
- giao tiếp – viết theo phong cách học thuật, kĩ năng thuyết trình, nói chuyện với các khán giả liên quan đến chính sách (policy audience) và không phải chuyên gia
- nghiên cứu – thành thạo về chuyên môn, phân tích dữ liệu, quản lý dự án
- [kĩ năng] liên cá nhân – lãnh đạo, xây dựng mạng lưới, làm việc theo nhóm, giải quyết xung đột.
Các danh mục kĩ năng đang thịnh hành là kỹ thuật số (xử lý thông tin và hiển thị hóa) và nhận thức (tư duy trừu tượng, phản biện, sáng tạo, và giải quyết vấn đề).
Nghiên cứu trước đây cho thấy các kĩ năng có thể chuyển đổi được là thứ được yêu cầu cho những sự nghiệp sau tiến sĩ, bao gồm cả công việc học thuật và phi học thuật. Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy những kĩ năng như vậy đã được yêu cầu để theo đuổi tấm bằng tiến sĩ. Những người muốn làm tiến sĩ được khuyên nên cung cấp bằng chứng vững chắc về các kĩ năng đó khi nộp đơn.
2. Các yêu cầu về kĩ năng khác nhau tùy theo quốc gia và ngành học
Các yêu cầu về kĩ năng khác nhau đáng kể theo quốc gia và ngành học. Ví dụ: 62% quảng cáo về khoa học y khoa đề cập đến kĩ năng giao tiếp liên cá nhân. Con số này [xuất hiện] thường xuyên gấp đôi so với trong các quảng cáo về khoa học sinh học. Điểm kĩ năng kỹ thuật số và nhận thức ở Hà Lan cao hơn nhiều so với các nước khác.
Bài nghiên cứu của chúng tôi báo cáo về dữ liệu giai đoạn 2016-2019 với năm quốc gia đại diện hàng đầu (Hà Lan, Đức, Pháp, Tây Ban Nha và Vương quốc Anh) và năm ngành đại diện hàng đầu (khoa học sinh học, vật lý, hóa học, kỹ thuật và khoa học y khoa). Tuy nhiên, bạn có thể sử dụng công cụ này để biết chi tiết trên 52 quốc gia - bao gồm các quốc gia không thuộc châu Âu như Úc, New Zealand, Hoa Kỳ, v.v. - và 37 lĩnh vực được bao gồm trong mẫu dữ liệu. Để xem dữ liệu được cập nhật liên tục, vui lòng truy cập https://www.resgap.com.
3. Kì vọng [dành cho] bằng tiến sĩ đang tăng lên
Chúng tôi thấy kì vọng dành cho bằng tiến sĩ tăng theo thời gian (2016-2019) khi nhiều kĩ năng hơn đang được liệt kê hàng năm. Văn hóa công bố hay là chết (publish or perish) thịnh hành và nhu cầu ngày càng tăng về hoạt động học thuật đã dẫn đến những lời kêu gọi tham gia nhiều hơn vào nghiên cứu, cộng tác với các ngành công nghiệp và việc thương mại hóa nghiên cứu.
Nghiên cứu sinh tiến sĩ sớm làm quen với tính cạnh tranh và kì vọng cao.
Đọc thêm: Liệu đây có phải thời điểm tốt để lấy bằng tiến sĩ? Chúng tôi đã hỏi những người đã làm điều đó
Việc học tập dựa trên nghiên cứu cần phải bắt đầu sớm
Những hiểu biết này có ý nghĩa đối với các lộ trình và giáo dục tiền tiến sĩ. Ở các cấp cử nhân và thạc sĩ có thể thúc đẩy sự sẵn sàng cho bằng tiến sĩ hơn nữa bằng cách lồng kết thực hành việc nghiên cứu đích thực (authentic hands-on research) với các đối tác học thuật hoặc doanh nghiệp, như một phần của chương trình giảng dạy hoặc như các hoạt động ngoại khóa.
Nhiều bằng cấp thạc sĩ cung cấp cơ hội làm việc cho các dự án nghiên cứu đích thực nhưng thời gian ngắn hơn. Những người tham gia học tiến sĩ mà không trải qua cấp thạc sĩ sẽ bỏ lỡ việc phát triển các kĩ năng nghiên cứu cần thiết.
Trải nghiệm nghiên cứu đích thực cần phải có sớm ở bậc giáo dục cao hơn. Các tổ chức như Hội đồng Nghiên cứu Đại học (CUR), Hội đồng Nghiên cứu Đại học Australasian (ACUR) và Hội nghị Nghiên cứu Đại học của Anh (BCUR) được thiết kế để hỗ trợ các tổ chức và cá nhân thực hiện điều này một cách hiệu quả. Họ giới thiệu các mô hình tuyệt vời về nghiên cứu ở cấp cử nhân.
Để có một ý tưởng hay về nghiên cứu đại học trông như thế nào, hãy bắt đầu với bài nghiên cứu tổng hợp này và cập nhật các tin tức nghiên cứu đại học từ Australasia.
Chúng tôi nhận ra rằng học tập dựa trên nghiên cứu [giúp] phát triển các kĩ năng hội nhập thị trường lao động (employability skills), tư duy phản biện, sự kiên cường và độc lập.
Việc phát triển nghề nghiệp được gắn trong các chương trình tiến sĩ
Việc đào tạo tiến sĩ cũng cần phải lưu ý, nếu nó muốn tiếp tục xây dựng bộ kĩ năng mà các ứng viên tiến sĩ mang theo.
Tin tốt là giáo dục tiến sĩ đã thay đổi trong những thập kỷ gần đây. Nó bắt kịp với lời kêu gọi các sinh viên tốt nghiệp có kĩ năng tốt hơn cho nhiều ngành nghề. Trọng tâm đào tạo đã chuyển sang hướng tạo ra kiến thức dựa trên thực hành và giải quyết vấn đề, và gắn việc nghiên cứu với các khu vực khác.
Một số học viện (institution) hiện đang cung cấp các [dịch vụ] đào tạo kĩ năng và nghề nghiệp. Mặc dù vậy, nói chung, loại hình đào tạo này đang bị chừa lại cho các sinh viên tốt nghiệp tự xoay sở. Nhiều ứng viên tiến sĩ hiện nay sẽ chứng minh rằng lịch trình tiến sĩ bị giám sát nghiêm ngặt và rất chặt chẽ chừa lại rất ít chỗ cho các hoạt động tự nguyện để giúp họ dễ có việc làm hơn.
Hầu hết các ứng viên tiến sĩ cũng biết hơn một nửa trong số họ sẽ không đạt được một công việc học thuật dài hạn. Các học viện nên phục vụ họ tốt hơn bằng cách chính thức đưa các cơ hội phát triển nghề nghiệp phù hợp vào các chương trình tiến sĩ giúp chuẩn bị cho các công việc học thuật và phi học thuật.
Không chỉ nghề nghiệp và phúc lợi cá nhân của người tốt nghiệp tiến sĩ sẽ được hưởng lợi, mà cả nền kinh tế quốc gia cũng vậy.
[Xem thêm các bài viết liên quan trên Conversation liên quan đến chủ đề này tại đây]
Các tác giả
 |
| Lilia Mantai |
 |
| Mauricio Marrone |
Giảng viên cao cấp, Trưởng nhóm học thuật, Đại học Sydney
Phó giáo sư, Đại học Macquarie
Lilia Mantai là Thành viên Điều hành của Hội đồng Nghiên cứu Đại học Australasian (ACUR), một hiệp hội phi lợi nhuận thúc đẩy nghiên cứu đại học.
Mauricio Marrone phát triển bảng điều khiển dữ liệu (dashboard) và là người sáng lập ResGap.com.
Đại học Macquarie và Đại học Sydney đài thọ với tư cách thành viên của The Conversation AU.
Người dịch: Nguyễn Thị Trà Giang
Nguồn: The top 3 skills needed to do a PhD are skills employers want too, The Conversation, 11 tháng Tư, 2022
