13.12.23

Vấn đề cần giải quyết không nằm ở ChatGPT đâu, mà ở tư duy nhị phân cơ

MÔI TRƯỜNG & AN TOÀN HỌC ĐƯỜNG

VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT KHÔNG NẰM Ở CHATGPT ĐÂU, MÀ Ở TƯ DUY NHỊ PHÂN CƠ

Chris Ferenzi trong hội thảo của Education Week [Tuần Giáo dục]

Rất nhiều lập luận về [tư duy] nhị phân, lưỡng phân, hoặc-hoặc đã diễn ra trong hệ thống giáo dục K-12 trong vài năm qua.

Chẳng hạn như, vào đầu đại dịch [Covid], nổ ra các cuộc tranh luận về việc các học sinh có nên đeo khẩu trang ở trường hay không: Một mặt, có những người cho rằng các học sinh nên đeo khẩu trang ở mọi nơi trong trường. Mặt khác, có những người cho rằng việc đeo khẩu trang là mối đe dọa đối với quyền tự do cá nhân.

Gần đây hơn, lối tư duy nhị phân này đã len lỏi vào các cuộc thảo luận về việc sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong các lớp học. Một số khu học chánh đã nhanh chóng cấm sử dụng ChatGPT —một công cụ dựa trên AI có thể bắt chước tác phẩm của con người—trong nhà trường để giải quyết những lo ngại về gian lận và đạo văn. Những khu học chánh khác đã cho phép truy cập mà không đặt ra các nguyên tắc nghiêm ngặt và kỳ vọng về cách sử dụng nó.

Tại sao mọi người lại có xu hướng ứng phó cứng nhắc, tự động trước những phát triển mới như ChatGPT hay các khẩu trang phòng COVID? Theo các nhà nghiên cứu, đó là cách não bộ của chúng ta hoạt động. Mọi người đều có khuynh hướng đi tới kết luận với bằng chứng hạn chế, điều này khiến chúng ta không có cơ hội xem xét các sắc thái của một vấn đề cần được giải quyết (problem) hoặc vấn đề cần luận bàn (issue).

Trong một phiên họp chuyên đề của Education Week [*] về sự Lãnh đạo trong tháng 5 [năm 2023] này nhằm thách thức khuynh hướng tư duy nhị phân, Phó Tổng biên tập Kevin Bushweller tham gia thảo luận với các nhà lãnh đạo khu học chánh về việc liệu các nhà trường có nên cấm [sử dụng] ChatGPT hay không.

Mặc dù một số nhà lãnh đạo khu học chánh cho rằng nên cấm nó, song đa số lại dường như đồng ý với nhau rằng đã đến lúc nhận ra sự chuyển đổi công nghệ và có một cuộc trò chuyện về cách các nhà giáo dục lẫn học sinh nên sử dụng ChatGPT và những công cụ khác dựa trên AI.

“Bạn thực sự không thể ngăn điều này xảy ra,” một nhà lãnh đạo khu học chánh cho hay. “Điều này đang đến, nó đang tiến tới gần hơn khi từng phút giây trôi qua.”

Ông cho biết các nhà giáo dục nên bắt đầu sử dụng ChatGPT và các công nghệ AI khác để tạo lợi thế cho họ. Chẳng hạn như, người ta có thể sử dụng AI để soạn giáo án hoặc để so sánh các sách giáo khoa.

Các nhà lãnh đạo khu học chánh khác nói thêm rằng những nhà trường cũng nên bắt đầu dạy cho các em học sinh cách sử dụng các công cụ này đúng cách giống như cách các nhà trường sử dụng những công nghệ khác, như mạng internet chẳng hạn.

Trên khắp cả nước [Mỹ], những phản hồi của các khu học chánh đã trở nên tinh tế hơn kể từ khi ChatGPT trở thành một chủ đề nóng bỏng vào cuối năm ngoái. Ví dụ: hệ thống nhà trường của thành phố New York là một trong những hệ thống đầu tiên cấm ChatGPT trong nhà trường vào tháng 1 năm 2019, với lý do lo ngại về tác động tiêu cực mà nó có thể gây ra lên việc học tập của các học sinh lẫn lên độ an toàn và tính chính xác của nội dung của nó. Nhưng trong tháng 5 này, khu học chánh lớn nhất cả nước cho biết họ sẽ cho phép [sử dụng] ChatGPT trong các lớp học sau khi “cẩn thận kiểm tra” các lợi ích và những rủi ro của công nghệ.

Chắc chắn là, có rất nhiều chủ đề trao đổi sẽ tiếp tục châm ngòi cho những cuộc tranh luận về hệ thống giáo dục K-12.

Nhà trường có thể làm gì để thay đổi lối tư duy này? Dưới đây là 5 lời khuyên từ các chuyên gia:

  1. Hãy lắng nghe nhiều hơn và nói ít hơn.
  2. Hãy giảm thiểu việc sử dụng phương tiện truyền thông xã hội và động viên các em học sinh làm điều tương tự.
  3. Hãy để cho bọn trẻ các cơ hội để thử thách những niềm tin của riêng chúng.
  4. Hãy dạy cho các em [tri thức] khoa học về cách não bộ hoạt động.
  5. Hãy thực hành sự khiêm tốn trí thức (intellectual humility) và làm gương cho các em và cho những cộng đồng mà ta thuộc về.

XEM THÊM TỪ HỘI THẢO CỦA EDUCATION WEEK VỀ SỰ LÃNH ĐẠO

Vào ngày 10-12 tháng 5 năm 2023, Education Week quy tụ các nhà giáo dục và chuyên gia trong 3 ngày để bàn thảo về những chiến lược trao quyền, kết nối, và truyền cảm hứng.

Dưới đây là tuyển tập các phiên họp chuyên đề, có sẵn theo yêu cầu. Hãy truy cập vào toàn bộ các sự kiện ở đây.

Diễn thuyết nổi bật: Chương trình nghị sự của nhà lãnh đạo: Nuôi dưỡng niềm vui, khả năng phục hồi, và việc học ở nhà trường

Diễn thuyết nổi bật: ChatGPT, AI và cách các nhà trường nên tư duy về việc học tập bằng kỹ thuật số

Thảo luận nhóm: Những cách ứng phó thành công đối với cuộc khủng hoảng sức khỏe tâm thần của các học sinh

Thảo luận nhóm: Giúp các giáo viên mới có sự khởi đầu mạnh mẽ

Phỏng vấn Lãnh đạo: Những phương pháp tốt nhất để hỗ trợ các học sinh trong việc giáo dục những đứa trẻ đặc biệt và có thiên khiếu

Phỏng vấn lãnh đạo: Làm sao xây dựng một đội ngũ các nhà giáo dục có tài năng đa dạng

TÁC GIẢ BÀI BÁO

Lauraine Langreo

Cây bút cơ hữu, Education Week

Lauraine Langreo là cây bút cơ hữu (staff writer) của trang Education Week, chuyên viết về công nghệ giáo dục và các môi trường học tập.

Nguyễn Việt Anh dịch

Nguồn: It’s Not ChatGPT That’s the Problem. It’s Binary Thinking, Education Week, May 24, 2023.

-----

Chú thích:

[*] Education Week là một tổ chức phi lợi nhuận chuyên công bố các thông tin và phân tích về giáo dục của Mỹ [ND]


Print Friendly and PDF